Z powyżej przytoczonego przepisu art. 151³ kodeksu pracy wynika, że pracodawca, który nakaże pracownikowi wykonywanie pracy w dzień, który jest dla niego dniem rozkładowo wolnym od pracy, jest zobowiązany wyznaczyć mu inny dzień wolny w danym okresie rozliczeniowym. Co ważne wykonywanie pracy w dzień rozkładowo wolny od pracy musi być podyktowane okolicznościami przewidzianymi w art. 151 § 1 kodeksu pracy. Zatem jest dopuszczalne w razie:

1. konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii;
2. szczególnych potrzeb pracodawcy.

Warto pamiętać, że wskazana regulacja dotyczy pracy w innych dniach wolnych niż niedziele, święta, dni udzielone w zamian za pracę w niedzielę lub święto oraz dni wolnych rekompensujących przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy w systemie równoważnego czasu pracy (por. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 10 lipca 2013 r., sygn. akt III APa 7/13).

Może się tak zdarzyć, że ze względu na okoliczności niezależne od stron stosunku pracy, jak na przykład choroba, pracownik nie może skorzystać z innego dnia wolnego, który wyznaczył mu pracodawca jako rekompensatę za pracę w dniu wolnym. W takiej sytuacji pracodawca nie jest zobowiązany wyznaczyć inny dzień w okresie rozliczeniowym. Musi jednak prawidłowo rozliczyć czas pracy pracownika.

Zgodnie z art. 130 § 3 kodeksu pracy wymiar czasu pracy pracownika w okresie rozliczeniowym ulega, w tym okresie, obniżeniu o liczbę godzin usprawiedliwionej nieobecności w pracy, przypadających do przepracowania w czasie tej nieobecności, zgodnie z przyjętym rozkładem czasu pracy. Przepis dotyczy wszystkich okresów usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, w tym także okresu nieobecności spowodowanej chorobą. Obniżają one wymiar czasu pracy o taką liczbę godzin, jaką pracownik powinien przepracować w czasie usprawiedliwionej nieobecności zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy. Jeżeli usprawiedliwiona nieobecność przypada na dzień wolny od pracy zgodnie z obowiązującym pracownika rozkładem czasu pracy, dzień ten nie obniża obowiązującego pracownika wymiaru czasu pracy. Również usprawiedliwiona nieobecność przypadająca w dniu wolnym udzielonym w zamian za pracę w dniu, który zgodnie z obowiązującym pracownika rozkładem czasu pracy jest dla niego dniem wolnym, nie powoduje obniżenia wymiaru czasu pracy.