Pracodawcy, którzy zatrudniają osoby niepełnosprawne mogą korzystać z uprawnień, które ustala się po określeniu tak zwanych szczególnych schorzeń, czyli pewnych rodzajów niepełnosprawności, z którymi ustawodawca związał dodatkowe przywileje w zakresie uzyskiwania dofinansowań do wynagrodzeń tych osób. Te uprawnienia przysługują pracodawcy, który zatrudnia pracowników niewidomych, a także tych,  w odniesieniu do których orzeczono chorobę psychiczną, upośledzenie umysłowe, całościowe zaburzenia rozwojowe lub epilepsję.

Ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych przewiduje następujące przywileje związane ze szczególnymi schorzeniami zatrudnianych pracowników:

• obniżenie wymaganego wskaźnika zatrudniania osób niepełnosprawnych (art. 21 ust. 4),
• obniżenie składek na PFRON w oparciu o art. 22 ust. 1,
• podwyższenie dofinansowania do wynagrodzenia pracownika (art. 26a ust. 1b),
• obniżenie wymogów w zakresie ustalanie struktury zatrudnienia dla potrzeb statusu zakładu pracy chronionej (art. 28).

Szczególne schorzenia dokumentuje się orzeczeniami ustalającymi stopień niepełnosprawności (art. 3 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych), orzeczeniami lekarza orzecznika ZUS (art. 5 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych), które potwierdzają niepełnosprawność w rozumieniu ustawy, innymi orzeczeniami lub zaświadczeniami lekarskimi. Sposób dokumentowania szczególnych schorzeń, o których mowa w art. 26a ust. 1b ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, wynika również z objaśnień nr 8 do formularza INF-D-P [Miesięczna informacja o wynagrodzeniach, zatrudnieniu, stopniach i rodzaju niepełnosprawności pracowników niepełnosprawnych].

W ustawie o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych nie znajdziemy definicji „osoby niewidomej”. W tym zakresie należy odnieść się do rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 roku w sprawie orzekania o niepełnosprawności
i stopniu niepełnosprawności. Zgodnie z § 32 ust. 1 pkt 4 przywołanego rozporządzenia przy kwalifikowaniu do znacznego, umiarkowanego i lekkiego stopnia niepełnosprawności bierze się pod uwagę zakres naruszenia sprawności organizmu spowodowany przez choroby narządu wzroku, w tym wrodzone lub nabyte wady narządu wzroku powodujące ograniczenie jego sprawności, prowadzące do obniżenia ostrości wzroku w oku lepszym do 0,3 według Snellena po wyrównaniu wady wzroku szkłami korekcyjnymi lub ograniczenie pola widzenia do przestrzeni zawartej w granicach 30 stopni.

Na podstawie wytycznych Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych za całkowicie niewidomą można uznać osobę, która nic nie widzi i nie ma poczucia światła. Dla celów społeczno-prawnych rozróżnia się różne stopnie utraty wzroku:

• osoba bez poczucia światła – całkowicie niewidoma,
• osoba, której ostrość wzroku oka lepszego po korekcji szkłami nie przekracza 2,5/50 lub 3/60 (0,05),
• osoba z ograniczonym polem widzenia poniżej 20 stopni, niezależnie od zachowanej ostrości wzroku – prawie niewidoma.

W celu orzeczenia stopnia niepełnosprawności w schorzeniach wzroku ocenia się przede wszystkim stopień obniżenia ostrości wzroku i zwężenia pola widzenia.

I tak:

• do lekkiego stopnia niepełnosprawności powinno zaliczać się osoby, u których ostrość wzroku w oku lepszym i po korekcji wynosi nie więcej niż 0,3,
• do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności powinno zaliczać się osoby z obniżoną ostrością wzroku (w korekcji) w oku sprawniejszym w granicach 0,06 – 0,1 lub/i zwężeniem pola widzenia do około 30 stopni,
• do znacznego stopnia niepełnosprawności powinno zaliczać się osoby, które: utraciły wzrok, mają ostrość wzroku (w korekcji) w oku lepszym równą lub poniżej 0,05; mają zwężenie pola widzenia poniżej 20 stopni.

Zgodnie z powyższym, z punktu widzenia orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności, za osoby niewidome można uznać osoby legitymujące się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności z symbolem przyczyny niepełnosprawności 04 – O, natomiast osoby będące w posiadaniu orzeczenia ustalającego inny stopień niepełnosprawności niż znaczny, można uznać za niedowidzące w zależności od stopnia upośledzenia wzroku.