27% rabatu na wakacje! Sprawdź najpopularniejsze tematy i zapisz się już dziś.
Listę szkoleń objętych promocją znajdziesz TUTAJ»

Prawo Pracy
24.10.2023 r.
4 min

Wymiar czasu pracy w systemie pracy weekendowej

Ekspert PCKP

Skopiuj link
Prawo Pracy
24.10.2023r.
4 min

Czas pracy pracowników zatrudnionych w systemie pracy weekendowej jest zagadnieniem problematycznym. Związane to jest z dopuszczalnością wykonywania pracy wyłącznie w określone dni tygodnia, czyli piątki, soboty, niedziele i święta, ograniczonym maksymalnym dobowym wymiarem czasu pracy do 12 godzin oraz krótkim, jednomiesięcznym okresem rozliczeniowym.

W kodeksie pracy można odnaleźć przepis, który statuuje system pracy weekendowej. Charakteryzuje się on tym, że pracownik świadczy pracę wyłącznie w weekendy i święta. Nie może świadczyć pracy w inne dni tygodnia. Zgodnie z art. 144 kodeksu pracy, na pisemny wniosek pracownika może być do niego stosowany system czasu pracy, w którym praca jest świadczona wyłącznie w piątki, soboty, niedziele i święta. W tym systemie jest dopuszczalne przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy, nie więcej jednak niż do 12 godzin, w okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 1 miesiąc.

Wydłużenie dobowego wymiaru czasu pracy pracownika zatrudnionego w systemie pracy weekendowej nie oznacza, iż w każdym dniu pracy pracownik ma świadczyć pracę przez 12 godzin. Możliwy jest rozkład czasu pracy zakładający zróżnicowany dobowy wymiar czasu pracy. Pracodawca nie ma również obowiązku wyznaczania pracy we wszystkie dni weekendu lub dni świąteczne.

Co do zasady, ustalając wymiar czasu pracy należy kierować się zasadami wynikającymi z art. 130 § 1 i 2 kodeksu pracy. Przy czym, w przypadku systemu pracy weekendowej, pewna niespójność między przepisami wynika z dyspozycji art. 130 § 2 kodeksu pracy. Przepis ten stanowi, iż każde święto występujące w okresie rozliczeniowym i przypadające w innym dniu niż niedziela obniża wymiar czasu pracy o 8 godzin. Natomiast w systemie pracy weekendowej każde święto oznacza możliwość dłuższej pracy w okresie rozliczeniowym.

W systemie pracy weekendowej maksymalną liczbę godzin, którą można ująć w rozkładzie czasu pracy w okresie rozliczeniowym, ustala się mnożąc najdłuższy dopuszczalny wymiar dobowego czasu pracy, tj. 12 godzin, przez liczbę piątków, sobót, niedziel i świąt przypadających w okresie rozliczeniowym. Dopuszczalna liczba godzin pracy jest zatem uzależniona w tym systemie czasu pracy od układu weekendów i świąt w okresie rozliczeniowym. Zazwyczaj jest ona niższa niż wymiar czasu pracy ustalony zgodnie z art. 130 § 1 i 2 kodeksu pracy.

Z uwagi na okoliczność, iż pracownicy zatrudnieni w systemie pracy weekendowej w większości okresów rozliczeniowych nie są w stanie wypracować pełnego wymiaru czasu pracy ustalonego zgodnie z art. 130 § 1 i 2 kodeksu pracy, zazwyczaj są oni zatrudnieni w niepełnym wymiarze czasu pracy. Wymiar etatu pracownika pracodawca powinien ustalić w taki sposób, aby biorąc pod uwagę dni, w których świadczona jest praca, możliwe było wypracowywanie wymiaru czasu pracy ustalanego na zasadach ogólnych. Ponadto w umowie powinna zostać określona dopuszczalna liczba godzin pracy ponad wynikający z umowy wymiar czasu pracy, której przekroczenie uprawnia pracownika do wynagrodzenia jak za pracę nadliczbową (art. 151 § 5 kodeksu pracy).

Trzeba pamiętać, że w przypadku, gdy pracownik świadczący pracę w weekendowym systemie pracy zatrudniony jest w pełnym wymiarze czasu pracy, za czas nieprzepracowany, ze względu na brak możliwości zaplanowania pracy w wymiarze zgodnym z zawartą przez strony umową o pracę, zachowuje on prawo do wynagrodzenia na zasadach określonych w art. 81 kodeksu pracy (tzw. wynagrodzenie za przestój).