Co do zasady wraz z dokumentacją rozliczeniową za kwiecień 2023 roku (do 22 maja 2023 roku) każdy przedsiębiorca, który opłaca składki na własne ubezpieczenia powinien był po raz pierwszy złożyć rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne za cały 2022 rok. Ustawa nie przewiduje wprost sankcji na niezłożenie lub nieterminowe złożenie rozliczenia. Sam ZUS w wyjaśnieniach wskazał, że nie będzie wyciągał konsekwencji wobec tych podmiotów, które wprawdzie złożą rozliczenie po terminie, ale przed końcem maja 2023 roku. Tacy płatnicy będą mieli możliwość złożenia wniosku o zwrot nadpłaty.

Rozliczenie to ma służyć ustaleniu wysokości składki na podstawie osiągniętych dochodów/przychodów w roku, którego dotyczy, przy uwzględnieniu składek zapłaconych w trakcie roku. W przypadku, gdy rezultatem rozliczenia będzie nadpłata składki płatnik może złożyć wniosek o zwrot powstałej nadpłaty.

Taki wniosek został przygotowany przez ZUS na Platformie Usług Elektronicznych po złożeniu dokumentów rozliczeniowych. Płatnik nie ma możliwości wygenerować go samodzielnie. Wniosek o zwrot na PUE ZUS jest udostępniony w widoku „Dokumenty i wiadomości”, sekcja „Dokumenty robocze”. Formularz RZS-R trzeba zweryfikować, podpisać i wysłać również za pośrednictwem Platformy Usług Elektronicznych ZUS. Przed jego podpisaniem płatnik powinien zweryfikować numer rachunku bankowego, na który ma być przekazany zwrot. Jeżeli rachunek bankowy, na który powinien być dokonany zwrot nie jest zapisany na koncie płatnika to aby go dodać należy złożyć dokument ZUS ZBA – Informacja o numerach rachunków bankowych płatnia składek.

Jeżeli płatnik składek nie złoży wniosku o zwrot nadpłaty do 1 czerwca 2023 roku i nie posiada zaległości z tytułu składek lub nienależnie pobranych świadczeń, ZUS rozliczy tę nadpłatę na koncie płatnika składek do końca 2023 roku.