27% rabatu na wakacje! Sprawdź najpopularniejsze tematy i zapisz się już dziś.
Listę szkoleń objętych promocją znajdziesz TUTAJ»

Prawo Pracy
01.09.2023 r.
3 min

Dyżur domowy

Ekspert PCKP

Skopiuj link
Prawo Pracy
01.09.2023r.
3 min

Definiując dyżur domowy należy przyjmować dość szerokie ujmowanie przestrzeni, w której następuje dopełnienie obowiązku dyżuru. Jak wskazuje się w literaturze przedmiotu rozumieć należy przez to „miejsce, w którym pracownik ma możliwość swobodnego dysponowania swoim czasem prywatnym”. Współcześnie dyżur domowy przybiera najczęściej postać dyżuru „pod telefonem lub mailem”, który nie ma swojej, autonomicznej regulacji prawnej. W praktyce obowiązek posiadania przy sobie włączonego telefonu służbowego lub komputera pełni jednak dokładnie taką samą funkcję co tradycyjnie pojmowany dyżur domowy. Zatem za dyżur domowy należy uznać każdą sytuację, w której pracodawca planując pracownikowi dyżur gwarantuje sobie możliwość wezwania go do pracy, a pracownik podejmując swoje decyzje życiowe musi liczyć się z potencjalną możliwością wezwania do pracy, przy czym pracodawca wydając takie polecenie nie określa miejsca, w którym pracownik w określonym czasie powinien przebywać.

Zgodnie z art. 1515 § 1 kodeksu pracy dyżur jest pełniony poza normalnymi godzinami pracy. Dlatego też przedział czasu, w którym zaplanowano pracownikowi dyżur musi zawsze przypadać poza obowiązującym pracownika rozkładem czasu pracy. Planując dyżur (nawet domowy), który może spowodować powstanie pracy w godzinach nadliczbowych, już samo wydanie pracownikowi polecenia dyżurowania w określonym przedziale czasu powinno być rozpatrywane z uwzględnieniem ewentualnych przesłanek uzasadniających wystąpienie pracy nadliczbowej, czy też innych ograniczeń wynikających z przepisów prawa pracy (np. zakazu zatrudniania w godzinach nadliczbowych kobiet w ciąży). Analogicznie należy oceniać dopuszczalność powierzenia pracownikowi dyżuru w dni wolne od pracy. Zatem dopuszczalność zaplanowania pracownikowi dyżuru przypadającego na niedzielę bądź święto należy rozważyć w kontekście istnienia ewentualnych przesłanek umożliwiających powierzenie pracownikowi wykonywania pracy w takie dni.

W każdym jednak przypadku należy pamiętać, aby czas dyżuru nie naruszał prawa pracownika do odpoczynku dobowego oraz tygodniowego. Znamienne jest ponadto to, że ograniczenie w planowaniu dyżuru wynikające z konieczności uwzględnienia przynależnych pracownikowi odpoczynków dobowych i tygodniowych znajdują zastosowanie zarówno w przypadku dyżuru realizowanego w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym przez pracodawcę, jak i w przypadku najłagodniejszej postaci dyżur jaką jest dyżur domowy.