Prawo Pracy
07.10.2025 r.
3 min

Stopień niepełnosprawności a zdolność do pracy

Magdalena Jeziorska

Radca prawny

Skopiuj link
Prawo Pracy
07.10.2025r.
3 min

Osoby niepełnosprawne funkcjonujące na rynku pracy, podobnie jak osoby pełnosprawne, muszą przechodzić badania profilaktyczne. Pracodawca może dopuścić do pracy wyłącznie pracownika, który posiada aktualne orzeczenie lekarskiego stwierdzające brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku w warunkach pracy opisanych w skierowaniu na badania lekarskie.

Orzeczenie o stopniu niepełnosprawności stanowi formalne potwierdzenie naruszenia sprawności organizmu powodującego wystąpienie pewnych ograniczeń. Ograniczenia te mogą powodować niezdolność do pracy zarobkowej, konieczność dostosowania stanowiska pracy do schorzenia, potrzebę opieki lub pomocy innych osób albo korzystanie z urządzeń wspomagających codzienne funkcjonowanie. Aby było możliwe wydanie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności zespół orzekający musi bardzo wnikliwie zbadać stan zdrowia tej osoby. W rozporządzeniu Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z 15 lipca 2003 roku w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności określono, jakie okoliczności, oprócz stanu zdrowia, powinny być brane pod uwagę przy wydawaniu orzeczenia o stopniu niepełnosprawności.

Lekarz medycyny pracy, który decyduje o braku przeciwwskazań do wykonywania pracy na określonym stanowisku, orzeka na podstawie wyników przeprowadzonego badania lekarskiego oraz oceny zagrożeń dla zdrowia i życia pracownika występujących na stanowisku pracy (§ 3 ust. 1 rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 roku w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy).

Nie można uznawać a priori, że osoba niepełnosprawna jest niezdolna do pracy. Orzeczenie o stopniu niepełnosprawności ma przede wszystkim znaczenie dla uprawnień pracowniczych i socjalnych, a nie dla oceny zdolności do pracy na konkretnym stanowisku. Rodzaj niepełnosprawności, czy też pewne ograniczenia zdrowotne, mogą nie mieć znaczenia z punktu widzenia charakteru wykonywanej pracy. Dlatego też ocena zdolności do pracy musi być dokonywana z uwzględnieniem ogółu okoliczności, zarówno tych leżących po stronie pracownika (jego stanu zdrowia), jak i tych dotyczących rodzaju pracy i warunków jej wykonywania. Oczywiście orzeczenie o stopniu niepełnosprawności może mieć wpływ na zdolność do pracy. Może, ale nie musi z niego wynikać, istnienie przeciwwskazań do określonej pracy albo do pracy na określonym stanowisku. Dlatego też konieczne jest w każdym przypadku prawidłowe określenie warunków pracy oraz przeprowadzenie kompleksowego badania lekarskiego.