Urlop wychowawczy jest jednym z uprawnień pracowniczych, jakie przysługują w związku z rodzicielstwem. Wymiar tego urlopu wynosi do 36 miesięcy. Urlop jest udzielany na okres nie dłuższy niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko ukończy 6 rok życia.

Jedynym warunkiem uprawniającym do skorzystania z omawianego urlopu jest trwanie zatrudnienie przez co najmniej sześć miesięcy. Ustawodawca odnosi się nie do stażu pracy u pracodawcy, u którego pracownik wnioskuje o udzielenie urlopu, ale do ogólnego stażu pracy. Okres sześciu miesięcy pracy obliczany jest zatem przez zsumowanie wszystkich okresów zatrudnienia z wszystkich dotychczasowych zakładów pracy i to bez względu na wymiar czasu pracy, sposób ustania tych stosunków pracy oraz przerwy w zatrudnieniu (por. uchwała Sądu Najwyższego w składzie siedmiu sędziów z 22 lutego 1979 r., sygn. akt V UZP 7/78).

Co ważne, sześciomiesięczny okres zatrudnienia nie musi przypadać bezpośrednio przed urodzeniem dziecka. Przykładowo, jeśli kobieta podejmie pierwszą pracę po urodzeniu dziecka, po przepracowaniu 6 miesięcy nabędzie prawo do urlopu wychowawczego, z którego będzie mogła skorzystać w okresie do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko ukończy 6 lat. „Do okresu zatrudnienia uprawniającego do uzyskania urlopu wychowawczego wlicza się także okres urlopu macierzyńskiego, jak również okresy, w których pracownik nie świadczył pracy z powodu choroby” – tak stwierdził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w wyroku z 21 marca 2007 r., sygn. akt II SA/GD 618/06. Również „okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych wlicza się do okresu zatrudnienia pracowniczego, od którego zależy nabycie prawa do urlopu wychowawczego” (por. wyrok Sądu Administracyjnego w Białymstoku z 18 czerwca 1998 r., sygn. akt III AUA 296/98).

Do wymaganego okresu zatrudnienia nie wlicza się okresu urlopu bezpłatnego, a także okresów wykonywania umów cywilnoprawnych (umowy zlecenia lub umowy o dzieło) oraz działalności gospodarczej.