Umowa zlecenie to umowa prawa cywilnego. Charakteryzuje ją duża swoboda kształtowania treści przez strony. Trzeba jednak pamiętać, że strony powinny określić w jej treści sposób potwierdzania liczby godzin wykonania zlecenia lub świadczenia usług, aby możliwe było ustalenie czy umowa oraz sposób jej wykonywania czynią zadość ustawie o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.

Zgodnie z treścią art. 8a ust.1 ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę wysokość wynagrodzenia powinna być ustalona w umowie w taki sposób, aby wysokość wynagrodzenia za każdą godzinę wykonania zlecenia lub świadczenia usług nie była niższa niż wysokość minimalnej stawki godzinowej. W przypadku gdy wysokość wynagrodzenia ustalonego w umowie nie zapewnia przyjmującemu zlecenie lub świadczącemu usługi otrzymania za każdą godzinę wykonania zlecenia lub świadczenia usług wynagrodzenia w wysokości co najmniej minimalnej stawki godzinowej, przyjmującemu zlecenie lub świadczącemu usługi przysługuje wynagrodzenie w wysokości obliczonej z uwzględnieniem minimalnej stawki godzinowej (art. 8a ust. 2 ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę). Od 1 lipca 2024 roku stawka godzinowa wynosi 28,10 zł brutto.

Ustawodawca przewidział sytuacje, kiedy przepisy o minimalnej stawce godzinowej nie mają zastosowania do umowy zlecenia lub do umowy o świadczenie usług. Z art. 8d ust. 1 ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę wynika, iż przepisów o minimalnej stawce godzinowej nie stosuje się do:
1) umów zlecenia i umów o świadczenie usług, do których zgodnie z art. 750 kodeksu cywilnego zastosowanie mają przepisy o umowie zlecenia, jeżeli o miejscu i czasie wykonania zlecenia lub świadczenia usług decyduje przyjmujący zlecenie lub świadczący usługi i przysługuje mu wyłącznie wynagrodzenie prowizyjne;
2) umów dotyczących usług opiekuńczych i bytowych realizowanych poprzez prowadzenie rodzinnego domu pomocy na podstawie art. 52 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej;
3) umów:

a) o pełnienie funkcji rodziny zastępczej zawodowej,
b) o utworzeniu rodziny zastępczej zawodowej lub rodzinnego domu dziecka,
c) w przedmiocie prowadzenia rodzinnego domu dziecka,
d) w przedmiocie pełnienia funkcji rodziny pomocowej,
e) w przedmiocie pełnienia funkcji dyrektora placówki opiekuńczo-wychowawczej typu rodzinnego,
f) w przedmiocie pełnienia funkcji wychowawcy wyznaczonego do pomocy w kierowaniu placówką opiekuńczo-wychowawczą typu rodzinnego, w przypadku gdy w tej placówce nie ma zatrudnionego dyrektora – jeżeli ze względu na charakter sprawowanej opieki usługi są świadczone nieprzerwanie przez okres dłuższy niż 1 doba;

4) umów dotyczących usług polegających na sprawowaniu opieki nad grupą osób lub osobami podczas wypoczynków lub wycieczek – jeżeli ze względu na charakter sprawowanej opieki usługi są świadczone nieprzerwanie przez okres dłuższy niż 1 doba;
5) umów dotyczących usług opieki domowej nad osobą niepełnosprawną, przewlekle chorą lub w podeszłym wieku, gdy w związku z ich wykonywaniem osoba świadcząca usługi zamieszkuje wspólnie z podopiecznym w jego mieszkaniu lub domu, a ze względu na charakter sprawowanej opieki usługi są świadczone jednej osobie lub wspólnie zamieszkującej rodzinie nieprzerwanie przez okres dłuższy niż jedna doba, z wyjątkiem przypadku świadczenia usług we wszelkich placówkach świadczących całodobowe usługi dla osób niepełnosprawnych, przewlekle chorych lub w podeszłym wieku.

Przez wynagrodzenie prowizyjne należy rozumieć wynagrodzenie uzależnione od wyników:

1. uzyskanych przez przyjmującego zlecenie lub świadczącego usługi w ramach wykonania zlecenia lub świadczenia usług lub

2. działalności przedsiębiorcy albo innej jednostki organizacyjnej, na rzecz których jest wykonywane zlecenie lub są świadczone usługi
– takich jak liczba zawartych umów, wartość zawartych umów, sprzedaż, obrót, pozyskane zlecenia, wykonane usługi lub uzyskane należności.

Z dyspozycji art. 8d ust, 1 pkt 1 ustawy wynika, iż ma on zastosowanie, jeżeli przyjmującemu zlecenie lub świadczącemu usługi zostało przyznane prawo do decydowaniu o miejscu i czasie wykonania zlecenia lub świadczenia usługi. Przepisy o minimalnej stawce godzinowej należy zatem uwzględnić w umowach, w których z góry ustalono miejsce i czas ich wykonania, bądź prawo ich wyboru przyznano podmiotowi polecającemu wykonanie zlecenia lub świadczenie usługi.

Jeżeli zleceniobiorca lub świadczący usługi jest niezależny w przedmiocie wyboru czasu i miejsca świadczenia pracy, jego wynagrodzenie może zostać ustalone przy zastosowaniu prowizyjnego systemu wynagradzania. W systemie tym wysokość wynagrodzenia uzależniona jest od osiągnięcia przez zleceniobiorcę lub świadczącego usługi określonych celów lub spełnienia innych dodatkowych kryteriów, np. osiągnięcia określonej wielkości sprzedaży w ustalonej jednostce czasu. Przy czym wynagrodzenie przysługuje jedynie w wypadku, gdy zleceniobiorca lub usługobiorca osiągnie założone cele lub spełni dodatkowe kryteria.

Przesłanki wymienione przez ustawodawcę muszą być spełnione łącznie, aby można było skorzystać ze zwolnienia od stosowania minimalnej stawki godzinowej i ewidencjonowania liczby godzin wykonywania zlecenia.