W Ministerstwie Zdrowia trwają prace legislacyjne nad zmianą rozporządzenia Rady Ministrów z 30 czerwca 2009 roku w sprawie chorób zawodowych. Mocą nowelizacji do obecnie obowiązującego katalogu chorób zawodowych mają zostać dodane dwie nowe choroby – rak jajnika i rak żołądkowo-jelitowy.

Zgodnie z art. 235¹ Kodeksu pracy, chorobą zawodową jest schorzenie wymienione w wykazie chorób zawodowych, powstałe wskutek działania czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy. Kluczowym elementem jest wystąpienie „narażenia zawodowego”, czyli długotrwałego kontaktu z substancjami lub warunkami mogącymi negatywnie wpływać na zdrowie. Aby określona jednostka chorobowa została uznana za chorobę zawodową, musi znajdować się w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia z 30 czerwca 2009 roku w sprawie chorób zawodowych.

Ministerstwo Zdrowia planuje rozszerzenie katalogu chorób zawodowych i dodanie do niego raka jajnika oraz raka żołądkowo-jelitowego jako nowotworów złośliwych powstałych w następstwie działania czynników występujących w środowisku pracy, uznanych za rakotwórcze u ludzi.

Zgodnie z art. 235² Kodeksu pracy rozpoznanie choroby zawodowej u pracownika lub byłego pracownika może nastąpić w okresie jego zatrudnienia w narażeniu zawodowym albo po zakończeniu pracy w takim narażeniu, pod warunkiem wystąpienia udokumentowanych objawów chorobowych w okresie ustalonym w wykazie chorób zawodowych. Okres, w którym wystąpienie udokumentowanych objawów chorobowych upoważnia do rozpoznania choroby zawodowej, pomimo wcześniejszego zakończenia pracy w narażeniu zawodowym, jest uzależniony od okresu latencji nowotworu.

Omawiana nowelizacja rozporządzenia w sprawie chorób zawodowych to element implementacji dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2023/2668 z 22 listopada 2023 roku w sprawie zmiany dyrektywy 2009/148/WE w sprawie ochrony pracowników przed ryzykiem związanym z narażeniem na działanie azbestu w miejscu pracy. Wskazano w niej, że narażenie na działanie uwolnionych włókien azbestowych może powodować między innymi raka jajnika oraz raka żołądkowo-jelitowego.