Z zasiłku wyrównawczego może skorzystać ubezpieczony będący pracownikiem, którego wynagrodzenie uległo obniżeniu wskutek stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Przysługuje ono zarówno z ubezpieczenia chorobowego, jak i z ubezpieczenia wypadkowego.
Omawiany zasiłek został uregulowany przez ustawodawcę w art. 6 ust. 1 pkt 3 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Nabycie prawa do zasiłku wyrównawczego z ubezpieczenia wypadkowego jest możliwe po spełnieniu następujących przesłanek:
- ubezpieczony jest pracownikiem;
- doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu;
- w następstwie owego uszczerbku doszło do obniżenia wynagrodzenia ubezpieczonego.
Za stały uszczerbek na zdrowiu uważa się takie naruszenie sprawności organizmu, które powoduje upośledzenie czynności organizmu nierokujące poprawy (art. 11 ust. 2 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych). Natomiast długotrwały uszczerbek na zdrowiu to takie naruszenie sprawności organizmu, które powoduje upośledzenie czynności organizmu na okres przekraczający 6 miesięcy, mogące ulec poprawie (art. 11 ust. 3 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych).
Obniżenie wynagrodzenia w tym przypadku liczy się na takich samych zasadach jak na potrzeby ustalenia wysokości zasiłku wyrównawczego z ubezpieczenia chorobowego. Zgodnie z art. 24 ust. 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych w razie choroby i macierzyństwa, zasiłek wyrównawczy stanowi różnicę między przeciętnym miesięcznym wynagrodzeniem ustalonym w myśl art. 36–42 ustawy o świadczeniach pieniężnych w razie choroby i macierzyństwa, a miesięcznym wynagrodzeniem osiągniętym za pracę w warunkach rehabilitacji zawodowej. Zgodnie natomiast z ust. 2 powołanego artykułu, jeżeli ubezpieczony będący pracownikiem przepracował tylko część miesiąca wskutek nieobecności w pracy z przyczyn usprawiedliwionych, zasiłek wyrównawczy za ten miesiąc przysługuje w wysokości różnicy między przeciętnym miesięcznym wynagrodzeniem ustalonym w myśl art. 36–42 ustawy o świadczeniach pieniężnych w razie choroby i macierzyństwa, zmniejszonym o 1/30 część za każdy dzień tej nieobecności a wynagrodzeniem osiągniętym w tym miesiącu.
Skorzystanie z omawianego świadczenia jest uwarunkowane tym, aby stały lub długotrwały uszczerbek na zdrowiu był wynikiem wypadku przy pracy lub choroby zawodowej. W pozostałych przypadkach pracownikowi przysługuje zasiłek wyrównawczy z ubezpieczenia chorobowego.