Urlop ojcowski to szczególne uprawnienie, które przysługuje ojcu dziecka, niezależnie od urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego lub urlopu rodzicielskiego. Może zostać wykorzystany w czasie, gdy matka dziecka korzysta z urlopu macierzyńskiego, rodzicielskiego bądź urlopu wychowawczego. Uprawnienie to przysługuje wyłącznie ojcu i nie może zostać wykorzystane przez inną osobę.

Zgodnie z art. 182³ kodeksu pracy prawo do urlopu ojcowskiego przysługuje w wymiarze 2 tygodni w celu sprawowania opieki nad dzieckiem. Może zostać udzielony do:

1. ukończenia przez dziecko 12 miesiąca życia albo

2. upływu 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia orzekającego przysposobienie dziecka i nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 14 roku życia.

Urlop ojcowski może być wykorzystany jednorazowo albo nie więcej niż w 2 częściach, z których żadna nie może być krótsza niż tydzień. Urlop ojcowski jest udzielany na wniosek w postaci papierowej lub elektronicznej składany przez pracownika – ojca w terminie nie krótszym niż 7 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu. Pracodawca jest obowiązany uwzględnić wniosek pracownika. „Odmowa udzielenia pracownikowi urlopu ojcowskiego w sytuacji, gdy spełnia on wszystkie określone prawem wymagania, stanowi wykroczenie przeciwko prawom pracownika (art. 281 § 1 pkt 5), zagrożone karą grzywny” (E. Maniewska [w:] K. Jaśkowski, E. Maniewska, Komentarz aktualizowany do Kodeksu pracy, LEX/el. 2024).