Prawo Pracy
05.12.2025 r.
3 min

Kiedy można stosować ogólne zasady dotyczące czasu pracy wobec osoby z umiarkowanym lub znacznym stopniem niepełnosprawności?

Magdalena Jeziorska

Radca prawny

Skopiuj link
Prawo Pracy
05.12.2025r.
3 min

Podstawowa zasada stanowi, że czas pracy osoby niepełnosprawnej nie może przekraczać 8 godzin na dobę i 40 godzin tygodniowo (art. 15 ust. 1 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych). Nie znajduje ona zastosowania do osób, wobec których orzeczono znaczny albo umiarkowany stopień niepełnosprawności. Dla nich normy czasu pracy ulegają skróceniu, ale nie zawsze.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, czas pracy osoby niepełnosprawnej zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności nie może przekraczać 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo. Ponadto osoba niepełnosprawna nie może być zatrudniona w porze nocnej i w godzinach nadliczbowych. Zasady te mogą zostać wyłączone w razie zajścia okoliczności wymienionych w art. 16 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.

Wyłączenie ma zastosowanie: 

  • do osób zatrudnionych przy pilnowaniu,
  • gdy, na wniosek osoby zatrudnionej, lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne pracowników lub w razie jego braku lekarz sprawujący opiekę nad tą osobą wyrazi na to zgodę.

W pierwszej kolejności pracownik, który chciałby pracować w normalnych normach czasu pracy, musi wystąpić ze stosownym wnioskiem. Powinien w nim wskazać swoje żądanie – czy domaga się wyłączenia przepisów ograniczających kwestie czasu pracy, czy chce jedynie powrócić do „zwykłych” norm czasu pracy, czy uzyskać możliwość pracy w godzinach nadliczbowych lub w porze nocnej. Wniosek może zostać złożony pisemnie lub ustnie – pracodawcy lub lekarzowi przeprowadzającemu badania z zakresu medycyny pracy – jednak ze względów dowodowych zaleca się składanie wniosku na piśmie.

Orzeczenie o wyłączeniu ograniczeń dotyczących czasu pracy może zostać wydane zarówno przy okazji badań profilaktycznych, ale także poza cyklem badań wymaganych przepisami prawa pracy. Lekarz orzeka w zakresie wniosku złożonego przez pracownika, a więc nie może zadecydować o wyłączeniu innych ograniczeń niż wskazane we wniosku. Może go uwzględnić w całości, odrzucić go lub wyrazić zgodę tylko na część wskazanych wyłączeń. W każdym przypadku lekarz wydaje zgodę po analizie sytuacji zdrowotnej pracownika i wpływie na nią wnioskowanych zmian w zakresie czasu pracy.