Art. 139 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS określa rodzaje świadczeń, które podlegają potrąceniom z zasiłków oraz kolejność, w jakiej powinny one być dokonywane.
Potrąceń dokonuje się z należnego ubezpieczonemu zasiłku, po odliczeniu składki na ubezpieczenie zdrowotne oraz zaliczki i innych należności z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych. Zgodnie z art. 140 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS potrącenia mogą być dokonywane w następujących granicach:
1. świadczeń alimentacyjnych, o których mowa w art. 139 ust. 1 pkt 3 – do wysokości 60% świadczenia (zasiłku);
2. należności egzekwowanych związanych z:
a) odpłatnością za pobyt w domach pomocy społecznej,
b) odpłatnością za pobyt w zakładach opiekuńczo-leczniczych,
c) odpłatnością za pobyt w zakładach pielęgnacyjno-opiekuńczych,
do wysokości 50% świadczenia (zasiłku);
3. innych egzekwowanych należności – do wysokości 25% świadczenia (zasiłku).
Potrącenia nie mogą przekraczać:
1. 50% miesięcznego świadczenia – jeżeli potrąceniu podlegają należności, o których mowa w art. 139 ust. 1 pkt 1-2d oraz 6-9;
2. 60% miesięcznego świadczenia – jeżeli potrąceniu podlegają należności alimentacyjne, o których mowa w art. 139 ust. 1 pkt 4;
3. 65% miesięcznego świadczenia – jeżeli potrąceniu podlegają należności, o których mowa w art. 139 ust. 1 pkt 10. (art. 140 ust. 4 ustawy o emeryturach i rentach z FUS).
W przypadku zbiegu potrąceń z ww. przyczyn, potrącenia łącznie nie mogą przekraczać 60% kwoty zasiłków, jeśli wśród zobowiązań wystąpią należności alimentacyjne oraz 50% kwoty zasiłku w stosunku do pozostałych potrąceń.
W przypadku emerytur i rent ustawodawca przewidział kwoty wolne od potrąceń. Określa je art. 141 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Kwota emerytury i renty wolna od egzekucji i potrąceń, z zastrzeżeniem wynosi:
1. 500 zł – przy potrącaniu należności alimentacyjnych (o których mowa w art. 139 ust. 1 pkt 3, wraz z kosztami i opłatami egzekucyjnymi i w art. 139 ust. 1 pkt 4);
2. 825 zł – przy potrącaniu należności egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż należności alimentacyjne, wraz z kosztami i opłatami egzekucyjnymi;
3. 660 zł – przy potrącaniu nienależnie pobranych świadczeń (art. 139 ust. 1 pkt 1-2d i 6-9 ustawy o emeryturach i rentach z FUS);
4. 200 zł – przy potrącaniu należności z tytułu odpłatności za pobyt osób uprawnionych do świadczeń w domach pomocy społecznej, zakładach opiekuńczo-leczniczych lub zakładach pielęgnacyjno-opiekuńczych (art. 139 ust. 1 pkt 10).