Ubezpieczonemu przysługuje prawo do zasiłku chorobowego również po ustaniu zatrudnienia. Skorzystanie z niego jest możliwe po spełnieniu ustawowych wymogów dotyczących chwili powstania niezdolności do pracy oraz długości jej trwania.

Przesłanki uzyskania świadczenia ustawodawca przewidział w art. 7 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Zgodnie z treścią tego przepisu: zasiłek chorobowy przysługuje również osobie, która stała się niezdolna do pracy po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli niezdolność do pracy trwała bez przerwy co najmniej 30 dni i powstała:

• nie później niż w ciągu 14 dni od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego;
• nie później niż w ciągu 3 miesięcy od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego – w razie choroby zakaźnej, której okres wylęgania jest dłuższy niż 14 dni, lub innej choroby, której objawy chorobowe ujawniają się po okresie dłuższym niż 14 dni od początku choroby.

Po ustaniu zatrudnienia zasiłek chorobowy z tytułu niezdolności do pracy przysługuje nie dłużej niż przez okres 91 dni, chyba że niezdolność jest spowodowana gruźlicą, ciążą lub poddaniem się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów.

Co do zasady podstawę wymiaru zasiłku po ustaniu zatrudnienia ustala się podobnie do zasiłku w trakcie zatrudnienia. Warto pamiętać, że w podstawie wymiaru zasiłku przysługującego w czasie trwania ubezpieczenia nie uwzględnia się składników wynagrodzenia, do których pracownik zachowuje prawo (wypłacanych) za okres pobierania zasiłku. Składniki te uwzględnia się jednak w podstawie wymiaru zasiłku przysługującego za okres po ustaniu zatrudnienia.

Dodatkowo w art. 46 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa przewidziano ograniczenie podstawy zasiłku.Podstawa wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego nie może być wyższa niż kwota wynosząca 100% przeciętnego wynagrodzenia. Kwotę tę ustala się miesięcznie, poczynając od 3. miesiąca kwartału kalendarzowego, na okres 3 miesięcy, na podstawie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału, ogłaszanego dla celów emerytalnych. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 7 kwietnia 2009 r. (I UK 337/08) orzekł, że zasada ograniczenia wysokości podstawy obliczania zasiłku chorobowego do 100% przeciętnego wynagrodzenia ma zastosowanie także wówczas, gdy okres zasiłkowy rozpoczął się w czasie trwania zatrudnienia.