Pracownik, który posiada co najmniej sześciomiesięczny staż pracy, może skorzystać z urlopu wychowawczego. Do wskazanego okresu zatrudnienia wlicza się także czas pracy u poprzednich pracodawców. Celem tego urlopu jest osobiste sprawowanie opieki nad dzieckiem. Pracownik może jednak łączyć wykonywanie zadań zawodowych z opieką nad dzieckiem.

W tym celu pracownik może skorzystać z uprawnienia, które ustawodawca przyznaje mu w art. 186⁷ Kodeksu pracy. Zgodnie z tym przepisem, osoba uprawniona do urlopu wychowawczego może złożyć wniosek o obniżenie wymiaru czasu pracy w okresie, w którym mógłby korzystać z urlopu wychowawczego, czyli nie więcej niż przez 36 miesięcy. W przypadku skorzystania przez pracownika z części urlopu wychowawczego, ma on prawo do wykonywania pracy w obniżonym wymiarze, przez okres odpowiadający pozostałemu wymiarowi urlopu wychowawczego, nie dłużej jednak niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6. rok życia. Obniżenie wymiaru czasu pracy nie może być większe niż do połowy pełnego wymiaru czasu pracy.

Wniosek o pracę w obniżonym wymiarze czasu pracy należy złożyć co najmniej 21 dni przed rozpoczęciem wykonywania pracy w takim trybie. Pracodawca jest zobowiązany go uwzględnić. Jednak, jeżeli wniosek został złożony bez zachowania terminu, pracodawca obniża wymiar czasu pracy nie później niż z upływem 21 dni od dnia złożenia wniosku.

Warto pamiętać, że pracownik objęty jest szczególną ochroną stosunku pracy przed wypowiedzeniem i rozwiązaniem umowy – w okresie od dnia złożenia wniosku o obniżenie wymiaru czasu pracy do dnia powrotu do nieobniżonego wymiaru czasu pracy, nie dłużej jednak niż przez łączny okres 12 miesięcy (art.  186⁸ § 1). Rozwiązanie umowy przez pracodawcę w tym czasie jest dopuszczalne tylko w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy, a także gdy zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika. Jeśli pracownik złoży przedmiotowy wniosek wcześniej niż 21 dni przed rozpoczęciem pracy w obniżonym wymiarze czasu pracy, to ochrona zaczyna obowiązywać na 21 dni przed rozpoczęciem korzystania z obniżonego wymiaru czasu pracy. Jeśli natomiast wniosek zostanie złożony po dokonaniu czynności zmierzającej do rozwiązania stosunku pracy, to umowa rozwiązuje się zgodnie z ustalonym trybem.