Prawo do urlopu wypoczynkowego to jedno z podstawowych uprawnień pracowniczych. Ma ono ogromne znaczenie, ponieważ jego celem jest zapewnienie pracownikowi odpoczynku i regeneracji sił. Dzięki temu pracownik jest bardziej wydajny i efektywnie może wypełniać obowiązki zawodowe.

Urlop wypoczynkowy przysługuje już od początku pracy. Jednak trzeba pamiętać, że na innych zasadach uzyskuje się go w pierwszym roku pracy, a inaczej w kolejnych. W pierwszym roku pracy pracownik uzyskuje prawo do urlopu wypoczynkowego z dołu, z przepracowaniem każdego kolejnego miesiąca pracy. W kolejnych latach pracy pracownik nabywa prawo do urlopu wypoczynkowego wraz z rozpoczęciem każdego następnego roku kalendarzowego.

Powyżej wskazana zasada dotycząca prawa nabywania prawa do urlopu w pierwszym roku pracy została określona w art. 153 § 1 Kodeksu pracy. Zgodnie z treścią tego przepisu „pracownik podejmujący pracę po raz pierwszy, w roku kalendarzowym, w którym podjął pracę, uzyskuje prawo do urlopu z upływem każdego miesiąca pracy, w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu przysługującego mu po przepracowaniu roku”. W zależności od stażu pracy, pracownikowi po przepracowaniu pierwszego roku pracy przysługiwać może odpowiednio:

• 20 dni urlopu – przy stażu pracy krótszym niż 10 lat,
• 26 dni urlopu – przy stażu pracy wynoszącym co najmniej 10 lat.

Oznacza to, że w upływem każdego przepracowanego miesiąca pracownikowi może przysługiwać 1/12 z 20 bądź z 26 dni urlopu wypoczynkowego, zależnie od przysługującego danemu pracownikowi wymiaru urlopu na podstawie stażu pracy.

Ustawodawca nie przewidział regulacji, która pozwalałaby na zaokrąglanie w górę do pełnego dnia dni urlopu przysługujących pracownikowi w pierwszym roku pracy. Tego rodzaju postanowienie może się jednak znaleźć w przepisach wewnątrzzakładowych i – jako korzystniejsze dla pracowników – będzie miało moc wiążącą dla stron stosunku pracy. Pierwszy urlop powinien być udzielany w godzinach.