Śmierć pracownika albo pracodawcy stanowi jedną z okoliczności wywołujących wygaśnięcie stosunku pracy. Wygaśnięcie to tryb ustania umowy z mocy prawa w związku z wystąpieniem zdarzenia określonego w ustawie, które nie stanowi czynności prawnej.

Wygaśnięcie umowy o pracę regulowane jest w art. 63 kodeksu pracy. Jak wynika z tego przepisu umowa o pracę wygasa w przypadkach określonych w kodeksie oraz w przepisach szczególnych. Ustawodawca oddzielnie uregulował zagadnienie wygaśnięcia umowy o pracę na skutek śmierci pracownika i pracodawcy.

Zgodnie z art. 63¹ § 1 kodeksu pracy stosunek pracy wygasa z dniem śmierci pracownika, natomiast prawa majątkowe ze stosunku pracy przechodzą po śmierci pracownika, w równych częściach, na małżonka oraz inne osoby spełniające warunki wymagane do uzyskania renty rodzinnej w myśl przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W razie braku takich osób prawa te wchodzą do spadku (art. 63^{1 §} 2 kodeksu pracy).

Osoby uprawnione zostały wymienione w art. 67 ustawy o emeryturach i rentach z FUS i są to (jeżeli spełniają warunki określone w 68-71 tej ustawy):

1. dzieci własne, dzieci drugiego małżonka oraz dzieci przysposobione;

2. przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletniości wnuki, rodzeństwo i inne dzieci, z wyłączeniem dzieci przyjętych na wychowanie i utrzymanie w ramach rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka;

3. małżonek (wdowa i wdowiec);

4. rodzice.

Niezależnie od tego, jeżeli śmierć pracownika nastąpiła w czasie trwania stosunku pracy lub w czasie pobierania po jego rozwiązaniu zasiłku z tytułu niezdolności do pracy wskutek choroby, rodzinie przysługuje od pracodawcy odprawa pośmiertna (art. 93 i nast. kodeksu pracy).

O wygaśnięciu umowy o pracę z powodu śmierci pracodawcy stanowi art. 63²  § 1 kodeksu pracy. Co do zasady istniejące umowy o pracę wygasają z chwilą śmierci pracodawcy. Wówczas pracownikowi, którego umowa o pracę wygasła, przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia (art. 63²  § 2 kodeksu pracy).

Powyższy skutek nie wystąpi, jeżeli doszło do przejęcia pracownika przez nowego pracodawcę na zasadach określonych w art. 23¹ kodeksu pracy albo ustanowienia zarządu sukcesyjnego z chwilą śmierci pracodawcy (art. 63² § 3 kodeksu pracy). W ostatnim przypadku, umowy o prace wygasną z chwilą wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego. Jak wynika z art. 63²  § 5 kodeksu pracy, jeśli nie ustanowiono zarządu sukcesyjnego z chwilą śmierci pracodawcy, umowa o pracę wygasa z upływem 30 dni od dnia śmierci pracodawcy, chyba że przed upływem tego terminu osoba uprawniona do zarządzania przedsiębiorstwem w spadku do dnia ustanowienia zarządu sukcesyjnego lub wygaśnięcia uprawnienia do powołania zarządcy sukcesyjnego albo zarządca sukcesyjny uzgodni z pracownikiem, na mocy pisemnego porozumienia stron, że stosunek pracy będzie kontynuowany na dotychczasowych zasadach:

1. do dnia ustanowienia zarządu sukcesyjnego albo wygaśnięcia uprawnienia do powołania zarządcy sukcesyjnego – jeżeli porozumienie z pracownikiem zawiera osoba uprawniona do zarządzania przedsiębiorstwem w spadku do dnia ustanowienia zarządu sukcesyjnego lub wygaśnięcia uprawnienia do powołania zarządcy sukcesyjnego;

2. do dnia wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego – jeżeli porozumienie z pracownikiem zawiera zarządca sukcesyjny.

Strony mogą uzgodnić również wcześniejszy termin rozwiązania umowy o pracę art. 63^{2 §} 6 kodeksu pracy. Okres od dnia śmierci pracodawcy do dnia wygaśnięcia umowy o pracę albo dokonania uzgodnienia zgodnie z § 5 i 6, jest okresem usprawiedliwionej nieobecności w pracy, za który pracownik nie zachowuje prawa do wynagrodzenia. W tym czasie osoba uprawniona do zarządzania przedsiębiorstwem w spadku do dnia ustanowienia zarządu sukcesyjnego lub wygaśnięcia uprawnienia do powołania zarządcy sukcesyjnego , a jeżeli został ustanowiony zarząd sukcesyjny – zarządca sukcesyjny, może polecić pracownikowi wykonywanie pracy zgodnej z jego umową o pracę, określając okres wykonywania pracy przez pracownika i wymiar czasu pracy.

W razie ponownego zatrudniania pracowników w tej samej grupie zawodowej zarządca sukcesyjny zatrudnia na poprzednich warunkach pracownika, którego umowa o pracę wygasła z powodu śmierci pracodawcy, jeżeli pracownik ten zgłosi zamiar podjęcia zatrudnienia w ciągu miesiąca od dnia ustanowienia zarządu sukcesyjnego.