Prawo do odpoczynku stanowi jedno z podstawowych uprawnień pracowniczych. Ma ono ogromne znaczenie, ponieważ stan fizyczny oraz psychiczny, w jakim znajduje się pracownik wpływa na sposób wykonywania przez niego pracy, jego efektywność i zaangażowanie. Mieści się w nim prawo do urlopu wypoczynkowego oraz prawo do odpoczynku dobowego i tygodniowego.

Powyższe wynika z art. 66 ust. 2 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej oraz z art. 14 kodeksu pracy. Te regulacje są bardzo zbliżone i na ich podstawie  pracownik ma prawo do wypoczynku, który zapewniają przepisy o czasie pracy, dniach wolnych od pracy oraz o urlopach wypoczynkowych. Przepisy o czasie pracy zapewniają prawo do wypoczynku poprzez zastrzeżenie nieprzerwanego odpoczynku dobowego i tygodniowego.

Zgodnie z treścią art. 132 kodeksu pracy „pracownikowi przysługuje w każdej dobie prawo do co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku”. Zasada ta nie ma zastosowania do pracowników zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem pracy oraz w razie konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii. Ponadto trzeba pamiętać, że na innych zasadach regulowany jest minimalny odpoczynek dobowy w systemach czasu pracy, w których – ze względu na specyficzny rodzaj pracy – wyjątkowo dopuszcza się przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy powyżej 13 godzin. Dotyczy to pracy przy dozorze urządzeń lub związanych z częściowym pozostawaniem w pogotowiu do pracy (art. 136 kodeksu pracy) albo przy pilnowaniu mienia, ochronie osób, a także pracy służb ratowniczych (art. 137 kodeksu pracy). W systemach tych, pracownikowi przysługuje, bezpośrednio po każdym okresie wykonywania pracy w przedłużonym dobowym wymiarze czasu pracy, odpoczynek przez czas odpowiadający co najmniej liczbie przepracowanych godzin.

Odpoczynek tygodniowy obejmuje co najmniej 35 godzin nieprzerwanego odpoczynku, w skład którego wchodzi co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku dobowego (art. 133 § 1 kodeksu pracy). Tygodniowy nieprzerwany odpoczynek może obejmować mniejszą liczbę godzin, ale nie może być krótszy niż 24 godziny. Możliwość skrócenia odpoczynku tygodniowego powstaje w przypadkach, w których dopuszczalne jest skrócenie odpoczynku dobowego oraz w razie zmiany pory wykonywania pracy przez pracownika w związku z jego przejściem na inną zmianę, zgodnie z ustalonym rozkładem czasu pracy (art. 133 § 2 kodeksu pracy). Co do zasady, odpoczynek tygodniowy powinien obejmować niedzielę (art. 133 § 3 kodeksu pracy). Jednakże w przypadku dozwolonej pracy w niedzielę odpoczynek tygodniowy może następować w innym dniu niż niedziela (art. 133 § 4 kodeksu pracy). Dzień ten powinien przypadać w okresie 6 dni kalendarzowych poprzedzających lub następujących po pracującej niedzieli (art.151¹¹ § 1 pkt 1 kodeksu pracy).

Pracodawca, który nie zapewnienia odpowiedniego okresu minimalnego nieprzerwanego odpoczynku naraża się na grzywnę za wykroczenie przeciwko prawom pracownika, która może wynosić od 1 000 do 30 000 zł.