Czas pracy / Prawo Pracy
18.02.2025 r.
3 min

Jakie świadczenia może otrzymać pracownik w zamian za pracę w godzinach nadliczbowych?

Magdalena Jeziorska

Radca prawny

Skopiuj link
Czas pracy / Prawo Pracy
18.02.2025r.
3 min

Pracownik może wykonywać swoje obowiązki w godzinach nadliczbowych. Ustawodawca dopuszcza to w razie konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii, a także gdy zachodzą szczególne potrzeby pracodawcy. Pracownikowi za ten czas przysługują dodatkowe świadczenia oprócz wynagrodzenia.

Rekompensata za pracę w godzinach nadliczbowych może przybrać postać świadczenia pieniężnego (dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych) albo czasu wolnego.

Jak wynika z art. 1511 § 1 kodeksu pracy dodatek za pracę w godzinach nadliczbowych może przysługiwać pracownikowi w wysokości 100% lub 50% wynagrodzenia. Wyższy dodatek będzie dotyczył przypadków, gdy praca w godzinach nadliczbowych przypada:

  • w nocy,
  • w niedziele i święta niebędące dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy,
  • w dniu wolnym od pracy udzielonym pracownikowi w zamian za pracę w niedzielę lub w święto, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy.

Ponadto dodatek w wysokości 100% przysługuje także za każdą godzinę pracy nadliczbowej z tytułu przekroczenia przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym, chyba że przekroczenie tej normy nastąpiło w wyniku pracy w godzinach nadliczbowych, za które pracownikowi przysługuje prawo do dodatku (art. 1511 § 2 kodeksu pracy). W pozostałych przypadkach dodatek przysługuje w wysokości 50% wynagrodzenia.

W przypadku pracowników, którzy wykonują stale pracę poza zakładem pracy, wynagrodzenie wraz z dodatkiem za pracę w godzinach nadliczbowych może zostać zastąpione ryczałtem. Jego wysokość powinna odpowiadać przewidywanemu wymiarowi pracy w godzinach nadliczbowych.

Ustawodawca przewidział również możliwość udzielenia pracownikowi czasu wolnego jako rekompensaty za pracę w godzinach nadliczbowych. Pracownik, który chce skorzystać z tego rozwiązania, musi złożyć w tym zakresie wniosek na piśmie. Za każdą ponadwymiarową godzinę przysługuje mu godzina czasu wolnego. Pracodawca może także samodzielnie zadecydować o przyznaniu pracownikowi czasu wolnego w zamian za pracę w godzinach nadliczbowych. W takim przypadku musi udzielić 1,5 godziny wolnej za każdą przepracowaną godzinę nadliczbową, przed końcem okresu rozliczeniowego. Nie może to spowodować obniżenia wynagrodzenia należnego pracownikowi za pełny miesięczny wymiar czasu pracy.