Status studenta ma ogromne znaczenia z punktu widzenia konieczności zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych zleceniobiorcy, który nie ukończył 26 roku życia. Dlatego też zleceniobiorca powinien informować zleceniodawcę o wszelkich okolicznościach, które powodują jego utratę.

Jak wskazywaliśmy w jednym z wcześniej opublikowanych artykułów, zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych osoby wykonujące umowę zlecenia nie podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, jeżeli są uczniami szkół ponadpodstawowych lub studentami, do ukończenia 26 lat. Aby płatnik składek mógł skorzystać z ustawowego zwolnienia, zleceniobiorca musi posiadać status studenta, czyli figurować na liście studentów. W przypadku osób, które ukończyły studia pierwszego stopnia i będą je kontynuować na studiach drugiego stopnia, zachowywanie praw studenta nie jest tożsame z zachowywaniem statusu studenta. Status studenta zostaje utracony w momencie uzyskania tytułu licencjata czy inżyniera, a ponownie uzyskany w przypadku rozpoczęcia studiów magisterskich uzupełniających. Dlatego w przypadku, gdy zleceniobiorca wybiera dwustopniowy system kształcenia wyższego, w okresie przerwy po ukończeniu studiów I stopnia będzie podlegała obowiązkowo ubezpieczeniom w ZUS. Od dnia uzyskania tytułu licencjata lub inżyniera do 30 września nie będzie posiadała statusu studenta, dlatego dla płatnika stanie się zleceniobiorcą podlegającym ubezpieczeniom na zasadach ogólnych. Obowiązkiem pracodawcy jest więc zweryfikowanie, czy zleceniobiorca faktycznie status studenta posiada.

Zleceniodawca ma obowiązek zgłosić do ubezpieczeń zleceniobiorcę od następnego dnia po utracie przez niego statusu studenta. W przypadku ukończenia studiów pierwszego stopnia utrata statusu studenta nastąpi z chwilą obrony pracy dyplomowej. Od dnia następnego powinny być za niego naliczane i odprowadzane składki.

„O obowiązku opłacenia składek na ubezpieczenia społeczne w sytuacji opisanej we wniosku decyduje to, za jaki okres przysługuje wynagrodzenie z tytułu umowy zlecenia, a nie to, kiedy zostanie wypłacone. Nie decyduje tutaj termin wypłaty wynagrodzenia, lecz jego źródło oraz okres, za który jest należne (okres nie podlegania ubezpieczeniom społecznym). W konsekwencji przy ustalaniu obowiązku ubezpieczeń społecznych studenta współpracującego na podstawie umowy zlecenia nie ma znaczenia fakt, iż wypłata wynagrodzenia z tytułu zlecenia następuje w okresie, kiedy zleceniobiorca podlega ubezpieczeniom społecznym na zasadach ogólnych, znaczenie ma fakt utraty statusu studenta” (interpretacji Oddziału ZUS w Gdańsku z dnia 18 stycznia 2024 roku, znak DI/100000/43/1263/2023).