Dokumentacja pracownicza
24.01.2023 r.
3 min

Jaką nazwę powinien mieć dokument zmieniający treść umowy o pracę - aneks czy porozumienie zmieniające?

Ekspert PCKP

Skopiuj link
Dokumentacja pracownicza
24.01.2023r.
3 min

Najczęściej stosuje się dwa tytuły – aneks do umowy o pracę lub porozumienie zmieniające. Słownik PWN definiuje „aneks” jako dodatek uzupełniający lub ilustrujący zasadniczy tekst publikacji bądź pismo dodatkowe, dołączone do głównego dokumentu. Natomiast termin „porozumienie” rozumiane jest jako zgoda na coś, wzajemne zrozumienie, umowa, układ. Tym samym, wedle definicji słownikowej, aneks i porozumienie nie stanowią pojęć synonimicznych.

W języku prawniczym bardzo często słowa „aneks” i „porozumienie” używane są wymiennie na określenie pisma zmieniającego umowę, zwartego w związku ze zgodną wolą stron. Jednak kodeks pracy nie posługuje się terminem „aneks”, natomiast słowo „porozumienie” jest używane kilkakrotnie. Przepisy pozwalają m.in. na zawarcie porozumienia o zawieszeniu stosowania w całości lub w części przepisów prawa pracy, porozumienia o stosowaniu mniej korzystnych warunków zatrudnienia czy porozumienia rozwiązujące umowę o pracę. Cechą wspólną tych porozumień jest to, iż do ich zawarcia dochodzi na skutek wyrażenia zgodnej woli stron.

Niewątpliwie umowa o pracę może zostać zmieniona mocą zgodnej woli stron stosunku pracy. Jednakże ustawodawca nie uregulował w kodeksie pracy wprost zasad tej zmiany, w szczególności nie określił, jak powinien być nazwany dokument, na podstawie którego umowa o pracę jest zmieniana. Regulacja kodeksowa ograniczyła się do wprowadzenia instytucji wypowiedzenia zmieniającego (art. 42 kodeksu pracy). Dlatego też odwołać się należy do stosowanych na podstawie odesłania z art. 300 kodeksu pracy przepisów kodeksu cywilnego. Z kodeksu cywilnego wynika, iż zmiana umowy może nastąpić m.in. w wyniku zgodnej woli stron. Inaczej mówiąc, strony zawierają umowę, na podstawie której zmieniają umowę pierwotną. W art. 65 § 2 kodeksu cywilnego ustawodawca zastrzegł, iż w umowach należy raczej badać, jaki był zgodny zamiar stron i cel umowy, aniżeli opierać się na jej dosłownym brzmieniu. Oznacza to, iż dla wykładni umowy znaczenie ma nie nazwa umowy, lecz zamiar, jaki towarzyszył stronom i cel umowy.

Uwzględniając powyższe należy uznać, że dla zmiany umowy o pracę w wyniku działania zgodnej woli stron, istotne znaczenie ma treść tej umowy, a nie wyłącznie nazwa. Zatem należy uznać, iż nie ma znaczenia, jak strony stosunku pracy zatytułują dokument zawierający zgodne oświadczenia stron dotyczące zmiany umowy – czy będzie to aneks do umowy czy porozumienie zmieniające. Jednakże mając na względzie przepisy kodeksu pracy i nazewnictwo, jakim posługuje się w jego treści ustawodawca można przyjąć, że określenie „porozumienie zmieniające” jest bardziej charakterystyczne dla tej gałęzi prawa.