Przesłanki udzielenia ciężarnej pracownicy zwolnienia od pracy na czas przeprowadzenia związanych z ciążą badań lekarskich zostały sprecyzowane w art. 185 § 2 kodeksu pracy. W myśl tego przepisu pracodawca jest obowiązany udzielać pracownicy ciężarnej zwolnień od pracy na zalecone przez lekarza badania lekarskie przeprowadzane w związku z ciążą, jeżeli badania te nie mogą być przeprowadzone poza godzinami pracy.

Badania lekarskie uzasadniające skorzystanie ze zwolnienia powinny zostać zlecone przez lekarza, który podejmuje decyzję o rodzaju badania i konieczności jego przeprowadzenia oraz skierowaniu na nie pracownicy w ciąży. Nie ma przy tym znaczenia, jakie badania zostaną zlecone przez lekarza. Muszą one jednak pozostawać w związku z ciążą. Zasadą jest, że badania powinny odbywać się poza godzinami pracy. Jeżeli jest to możliwe to pracownica nie będzie mogła skorzystać ze zwolnienia od pracy. Jednak należy zwrócić uwagę, że ustawodawca nie określa, jakie przyczyny uzasadniają konieczność odbycia badań w czasie pracy. W związku z tym uznać należy, iż w przepisie chodzi zarówno o sytuację, w której badania nie mogą zostać przeprowadzone poza godzinami pracy z przyczyn medycznych, jak również o przypadki, w których godziny pracy placówki przeprowadzającej badania uniemożliwiają ich przeprowadzenie w innym czasie.

Dopiero spełnienie wszystkich opisanych wyżej przesłanek rodzi po stronie pracodawcy obowiązek udzielenia zwolnienia na czas niezbędny na przeprowadzenie badań lekarskich. Pracodawca nie ma prawa odmówić jego udzielenia. Nie może również proponować, aby na czas badań pracownica wystąpiła o udzielnie urlopu wypoczynkowego lub bezpłatnego bądź uzyskała zwolnienie lekarskie. Pracodawca nie może również wymagać od pracownicy odpracowania czasu spędzonego na badaniach.

Za czas nieobecności w pracy z powodu korzystania ze zwolnienia na badania lekarskie, pracownica zachowuje prawo do wynagrodzenia, którego wysokość ustala się, stosując zasady obowiązujące przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy. Wynika to z treści § 5 ust. 1 rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29 maja 1996 roku w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy.