Posiadanie statusu studenta ma ogromne znaczenie z punktu widzenia konieczności zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych zleceniobiorcy, który nie ukończył 26 roku życia. Z tego względu utrata statusu studenta z chwilą zdania egzaminu dyplomowego na studiach pierwszego stopnia wprowadza pewne zamieszanie kadrowe w przypadku, gdy zleceniobiorca zamierza od nowego roku akademickiego kontynuować naukę na studiach drugiego stopnia.

Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, osoby wykonujące umowę zlecenia nie podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, jeżeli są uczniami szkół ponadpodstawowych lub studentami, do ukończenia 26 lat. Aby płatnik składek mógł skorzystać z ustawowego zwolnienia, zleceniobiorca musi posiadać status studenta, czyli figurować na liście studentów. Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami, status studenta zostaje utracony w momencie uzyskania tytułu licencjata czy inżyniera (z chwilą obrony pracy dyplomowej), a ponownie uzyskany w przypadku rozpoczęcia studiów magisterskich uzupełniających. Z powyższego wynika, że jeśli zleceniobiorca wybiera dwustopniowy system kształcenia wyższego, to w okresie przerwy po ukończeniu studiów I stopnia będzie podlegał obowiązkowo ubezpieczeniom w ZUS. Od dnia uzyskania tytułu licencjata lub inżyniera do rozpoczęcia studiów II stopnia nie posiada statusu studenta, dlatego dla płatnika stanie się zleceniobiorcą podlegającym ubezpieczeniom na zasadach ogólnych. Obowiązkiem płatnika jest więc zweryfikowanie czy zleceniobiorca faktycznie posiada status studenta.

W celu uproszczenia tej sytuacji posłowie opracowali projekt ustawy o szkolnictwie wyższym i nauce. Zaproponowano w nim, aby osoba, która ukończyła studia pierwszego stopnia, zachowała prawa oraz status studenta do 31 października roku, w którym ukończyła te studia. Dzięki takiemu rozwiązaniu osoba, która rozpocznie studia drugiego stopnia w tym samym roku, w którym ukończy studia pierwszego stopnia, będzie mogła przez cały czas być traktowana jako student na potrzeby prawa ubezpieczeń społecznych.

Warto zwrócić uwagę, że obecne przepisy rozróżniają status studenta i prawa studenta. Osoba, która ukończyła studia pierwszego stopnia, zachowuje prawa studenta (czyli np. zniżki komunikacyjne) do 31 października roku, w którym zdała egzamin dyplomowy. Nowe regulacje miałyby zrównać okres posiadania praw i statusu studenta do 31 października.

Projekt skierowano do I czytania w komisjach. Zgodnie z założeniami projektodawców, jeśli przejdzie drogę ustawodawczą, to miałby wejść w życie od 1 stycznia 2026 roku.