Urlop macierzyński przysługuje pracownicy, która urodzi dziecko. Jego wymiar jest uzależniony od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie. Ustawodawca dopuszcza skorzystanie z części takiego urlopu jeszcze przed porodem. W tym celu konieczne jest złożenie stosownego wniosku.
Pracownica może wykorzystać nie więcej niż 6 tygodni urlopu macierzyńskiego przed przewidywaną datą porodu (art. 180 § 2 kodeksu pracy). Po porodzie przysługiwać jej będzie urlop macierzyński niewykorzystany przed porodem aż do wyczerpania odpowiedniego wymiaru, czyli 20 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka lub 31, 33, 35, 37 tygodni – w przypadku urodzenia odpowiednio dwojga, trojga, czworga, pięciorga i więcej dzieci przy jednym porodzie.
Co ważne, z urlopu przed porodem może skorzystać wyłącznie pracownica. Takie uprawnienie nie przysługuje ojcu dziecka.
Przesłanki formalne wniosku zostały określone w § 2 rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 marca 2025 roku w sprawie wniosków dotyczących uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem oraz dokumentów dołączanych do takich wniosków. Wniosek o udzielenie pracownicy części urlopu macierzyńskiego przed przewidywaną datą porodu musi zawierać:
1. imię i nazwisko pracownicy,
2. wskazanie daty, od której ma być udzielona część urlopu macierzyńskiego.
Do wniosku pracownica dołącza kopię zaświadczenia lekarskiego wystawionego na zwykłym druku, określającego przewidywaną datę porodu. Wniosek jest wiążący dla pracodawcy.