Po przejściu na emeryturę wiele osób jest nadal w dobrej formie i chce prowadzić aktywne życie. Część z nich kontynuuje pracę zawodową, na przykład w mniejszym wymiarze czasu pracy albo na podstawie umowy zlecenia. Umowa o prace w każdym przypadku rodzi obowiązek opłacania z jej tytułu składek do ZUS. Nieco inaczej sytuacja wygląda w przypadku zleceniobiorców.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia. Jednocześnie zgodnie z art. 9 ust 4a osoby, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4, mające ustalone prawo do emerytury lub renty podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, jeżeli równocześnie nie pozostają w stosunku pracy. Ponadto osoby, o których mowa w ust. 4a, podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, jeżeli umowa agencyjna, umowa zlecenia lub inna umowa o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowa o dzieło, została zawarta z pracodawcą, z którym pozostają równocześnie w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonują pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostają w stosunku pracy (art. 9 ust. 4b ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych).

Przewidziane przez ustawodawcę rozwiązanie jest negatywnie oceniane z punktu widzenia podstawowego założenia systemu ubezpieczeń społecznych przez niektórych przedstawicieli doktryny. Celem systemu jest bowiem obejmowanie ubezpieczeniem do dnia zajścia ryzyka chronionego tym ubezpieczeniem. Osoby pobierające świadczenie emerytalne są już osobami, w stosunku do której ryzyko ubezpieczeniowe się zrealizowało. Jednak z drugiej strony wszyscy uczestnicy rynku pracy powinni być równo traktowani, niezależnie od tego, czy są emerytami, czy też nie. Co więcej, naliczanie składek umożliwia ubezpieczonym przeliczenie pobieranych świadczeń, a w konsekwencji uzyskiwanie świadczeń w wyższej wysokości niż początkowo przyznane.