Umowy cywilnoprawne zawierane z własnym pracownikiem są bezwzględnie obowiązkowym tytułem do ubezpieczeń emerytalnych i rentowych. Nie ma przy tym znaczenia czy zawarta umowa jest umową zlecenia, czy też umową o dzieło. Wówczas podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi łączny przychód ze stosunku pracy oraz z tytułu zawartej umowy cywilnoprawnej osiągnięty przez ubezpieczonego w danym miesiącu.

Inaczej przedstawia się sytuacja pracownika, z którym została zawarta umowa o dzieło w czasie, gdy przebywa on na urlopie wychowawczym. Jak wyjaśnia Zakład Ubezpieczeń Społecznych umowa o dzieło zawarta z własnym pracownikiem przebywającym na urlopie wychowawczym nie stanowi tytułu do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych. W takiej sytuacji ubezpieczony podlega obowiązkowym składkom na te ubezpieczenia wyłącznie z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym, pomimo że nadal posiada status pracownika, a składki te finansuje w całości budżet państwa. Umowa o dzieło nie stanowi wówczas dla ubezpieczonego tytułu do ubezpieczeń.

Tytułem do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych dla pracownika przebywającego na urlopie wychowawczym będzie natomiast umowa zlecenia. Osoby, które przybywają na urlopach wychowawczych podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tego tytułu, jeśli nie mają ustalonego prawa do emerytury lub renty i nie mają innych tytułów do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych. Pracodawca wykaże takiego pracownika w stosownym raporcie z tytułu zawartej umowy zlecenia z kodem tytułu do ubezpieczeń 0411xx i sam odprowadzi należne składki na te ubezpieczenia. Ubezpieczony wykonujący umowę zlecenia zawartą z własnym pracodawcą w trakcie udzielonego urlopu wychowawczego może również zawnioskować o objęcie go ubezpieczeniem chorobowym, które ma dla niego charakter dobrowolny. W okresie wykonywania umowy zlecenia pracownik nie będzie podlegał ubezpieczeniom emerytalno-rentowym i ubezpieczeniu zdrowotnemu z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym.