Skopiuj link
Stosunek pracy
Zgodnie z art. 22 kodeksu pracy przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca – do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem. Rodzaj wykonywanej pracy należy wskazać w treści umowy o pracę (art. 29 § 1 pkt 1 kodeksu pracy). Jednym z podstawowych obowiązków pracodawcy jest zaznajamianie podejmujących pracę pracowników z zakresem ich obowiązków, ze sposobem wykonywania pracy na wyznaczonych stanowiskach oraz z ich podstawowymi uprawnieniami (art. 94 pkt 1 kodeksu pracy). Warto przypomnieć, iż aktualnie obowiązujące przepisy prawa pracy nie przewidują obligatoryjnego stosowania tzw. pisemnego zakresu obowiązków pracowniczych. Decyzja należy więc do pracodawcy.
Świadczenie pracy na podstawie umowy cywilnoprawnej
Wśród dwóch najbardziej popularnych umów cywilnoprawnych należy wymienić: zlecenie oraz dzieło. Zgodnie z kodeksową definicją przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie (art. 734 § 1 kodeksu cywilnego).
W kwestii natomiast umowy o dzieło należy wspomnieć o art. 627 kodeksu cywilnego opisującego ten rodzaj umowy. Przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia.
Zarówno pierwsza, jak i druga umowa cywilna wymaga swoistej aktywności (pracy) osoby świadczącej „usługę”; zlecenie jest umową starannego działania, dzieło natomiast – umową rezultatu.
Jedną z podstawowych reguł prawa cywilnego jest zasada swobody zawierania umów zawarta w art. 3531 kodeksu cywilnego. Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 lipca 2012 r.
Sąd Najwyższy w swoim orzeczeniu w sprawie o sygn. akt I UK 90/12 (publ. LEX nr 1232232) uznał, iż dopuszczalne jest także wykonywanie tych samych obowiązków zarówno w ramach zatrudnienia pracowniczego lub cywilnoprawnego, o ile nie sprzeciwiają się temu inne okoliczności (art. 3531 k.c. w związku z art. 300 k.p.). Zadecydować o podstawie zatrudnienia mogą strony umowy. Wola stron może zmienić podstawę zatrudnienia z umowy o pracę na umowę cywilnoprawną. Argumentując swoje stanowisko sąd podkreślił, iż art. 22 § 11 k.p. nie stwarza prawnego domniemania zawarcia umowy o pracę. Powołując się na inne orzeczenia stwierdził także, iż o rodzaju zawartej umowy rozstrzyga zgodna wola stron. W razie ustalenia, iż zawarta umowa wykazuje wspólne cechy dla umowy o pracę i umowy prawa cywilnego z jednakowym ich nasileniem, decydująca o jej typie powinna być in concreto wola stron. Podsumowując SN uznał, iż w rozstrzygnięciach tego rodzaju decyduje całokształt okoliczności faktycznych, w tym także wola stron.
