Odpowiedź:
Jak wynika z art. 1791 § 1 k.p., pracownica, nie później niż 21 dni po porodzie, może złożyć pisemny wniosek o udzielenie jej, bezpośrednio po urlopie macierzyńskim, urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze. Potocznie urlop udzielony na podstawie art. 1791 § 1 k.p. nazywa się rocznym urlopem macierzyńskim. Obejmuje on okres korzystania z urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego. Urlop macierzyński wynosi:
- 20 tygodni – w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie;
- 31 tygodni – w przypadku urodzenia dwojga dzieci przy jednym porodzie;
- 33 tygodni – w przypadku urodzenia trojga dzieci przy jednym porodzie;
- 35 tygodni – w przypadku urodzenia czworga dzieci przy jednym porodzie;
- 37 tygodni – w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci przy jednym porodzie (art. 180 § 1 k.p.).
Natomiast urlop rodzicielski stanowi okres:
- 32 tygodni – w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie;
- 34 tygodni – w przypadku urodzenia dwojga lub więcej dzieci przy jednym porodzie (art. 1821a § 1 k.p.).
W przypadku złożenia przez pracownicę wniosku o udzielenie rocznego urlopu macierzyńskiego, przez cały okres korzystania z urlopu ma ona prawo do zasiłku macierzyńskiego w wysokości 80% podstawy wymiaru zasiłku (art. 31 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz. U. z 2016 r., poz. 372), zwaną dalej ustawą o świadczeniach pieniężnych).
Jeżeli matka dziecka osobno wnioskuje o urlop macierzyński oraz rodzicielski, wysokość zasiłku macierzyńskiego jest różna w trakcie każdego z tych urlopów. Za okres urlopu macierzyńskiego miesięczny zasiłek macierzyński wynosi 100% podstawy wymiaru zasiłku (art. 31 ust. 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych). Natomiast miesięczny zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego wynosi:
- 100% podstawy wymiaru zasiłku – za okres do:
- 6 tygodni urlopu rodzicielskiego – w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie;
- 8 tygodni urlopu rodzicielskiego – w przypadku urodzenia dwojga lub więcej dzieci przy jednym porodzie;
- 3 tygodni urlopu rodzicielskiego – w przypadku pracownika, który przyjął na wychowanie dziecko w wieku do 7 roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, do 10 roku życia oraz wystąpił do sądu opiekuńczego
z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie jego przysposobienia lub który przyjął je na wychowanie jako rodzina zastępcza i w związku z tym ma on prawo do 9 tygodni urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego;
- 60% podstawy wymiaru zasiłku – za okres urlopu rodzicielskiego przypadający po w/w okresach (art. 31 ust. 2 ustawy o świadczeniach pieniężnych).
Pracownica, która złożyła wniosek z art. 1791 § 1 k.p., może zrezygnować z urlopu rodzicielskiego w całości lub w części. Wniosek składa się pracodawcy w terminie nie krótszym niż 21 dni przed przystąpieniem do pracy (art. 1791 § 4 pkt 1 k.p.). Treść i załączniki do wniosku określa § 3 rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 grudnia 2015 r. w sprawie wniosków dotyczących uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem oraz dokumentów dołączanych do takich wniosków (Dz. U. z 2015 r., poz. 2243).
Pracownicy, która złoży wniosek o rezygnację z urlopu rodzicielskiego w całości lub w części, przysługuje jednorazowe wyrównanie zasiłku macierzyńskiego do 100% podstawy wymiaru zasiłku. Warunkiem wypłaty wyrównania jest rezygnacja z zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze albo rezygnacji z zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego, za który przysługuje zasiłek macierzyński w wysokości 60% podstawy wymiaru zasiłku. Drugą przesłanką wypłaty wyrównania jest niepobranie zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego, za który przysługuje zasiłek macierzyński w wysokości 60% podstawy wymiaru (art. 31 ust. 4 ustawy o świadczeniach pieniężnych).
Wypłata wyrównania następuje w terminach wynikających z art. 64 ustawy o świadczeniach pieniężnych. Wynika z niego, iż płatnicy składek, którzy zgłaszają do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 osób, wypłacają zasiłki w terminach przyjętych dla wypłaty wynagrodzeń lub dochodów, a ZUS na bieżąco po stwierdzeniu uprawnień. Zasiłki te wypłaca się nie później jednak niż w ciągu 30 dni od daty złożenia dokumentów niezbędnych do stwierdzenia uprawnień do zasiłków. Jeżeli zasiłek nie został wypłacony w/w terminie, ubezpieczonemu przysługują odsetki od tego zasiłku w wysokości i na zasadach określonych w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych.
Mając na względzie powyższe, uznać należy, iż wyrównanie zasiłku macierzyńskiego przysługiwać będzie Pani, jeżeli łącznie zostaną spełnione dwie przesłanki. Po pierwsze, rezygnacja z urlopu rodzicielskiego obejmuje okres całego urlopu rodzicielskiego lub tę jego część, za którą przysługuje zasiłek macierzyński w wysokości 60% podstawy wymiaru zasiłku. Po drugie, nikt nie będzie pobierał zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego, za który przysługuje zasiłek macierzyński w wysokości 60% podstawy wymiaru zasiłku.
Radca Prawny
Dominika Zarzycka-Dudek
[email protected]
Masz pytanie? Napisz do naszego Eksperta