Wyrównanie do najniższego wynagrodzenia

Ustawa z dnia 10.10.2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2015 r. poz. 2008) nakłada na pracodawcę obowiązek zapewnienia pracownikowi w każdym miesiącu wynagrodzenia na poziomie aktualnie obowiązującej płacy minimalnej, która w 2016 r., dla pracownika zatrudnionego na pełnym etacie, wynosi 1.850 złotych brutto. Zasada ta dotyczy każdego pracownika, niezależnie od tego, czy jego wynagrodzenie za pracę jest ustalone stałą stawką miesięczną w formie jednoskładnikowej bądź wieloskładnikowej; stawką godzinową; akordowo lub prowizyjnie.

Osiągnięcie wspomnianej kwoty nie musi nastąpić w oparciu o samo tylko wynagrodzenie zasadnicze. Na poczet minimalnego wynagrodzenia za pracę wlicza się bowiem nie tylko wynagrodzenie zasadnicze, ale również inne składniki wynagrodzenia oraz inne świadczenia wynikające ze stosunku pracy, zaliczone według zasad statystyki zatrudnienia i wynagrodzeń określonych przez Główny Urząd Statystyczny do wynagrodzeń osobowych, z wyjątkiem:

1. nagrody jubileuszowej;
2. odprawy emerytalno-rentowej;
3. wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych (zob. art. 6 ust 4 i 5 ustawy).

W celu zagwarantowania comiesięcznej wypłaty na co najmniej minimalnym poziomie ustawa przewiduje instytucję wyrównania (zob. art. 7 ustawy). Jest ona adresowana w głównej mierze do pracowników, których wynagrodzenie za pracę składa się z więcej niż jednego składnika oraz pracowników wynagradzanych według stawek godzinowych. Dzięki omawianej instytucji, pracownicy ci zyskują gwarancję otrzymania minimalnego wynagrodzenia za pracę również w tych miesiącach, gdy z uwagi na terminy wypłat niektórych składników wynagrodzenia lub rozkład czasu pracy ich wynagrodzenie w danym miesiącu byłoby niższe od kwoty minimalnego wynagrodzenia.

Problem wyrównania zasadniczo nie dotyczy pracowników, których wynagrodzenie składa się wyłącznie z jednego składnika w postaci płacy zasadniczej, która jest ustalona w umowie o pracę na poziomie nie niższym od aktualnie obowiązującego minimalnego wynagrodzenia za pracę. Pracownicy ci, za pełny przepracowany miesiąc, mają bowiem zagwarantowaną płacę na poziomie minimalnym niezależnie od ilości godzin zaplanowanych do przepracowania w danym miesiącu.

Wyrównanie wypłaca się  łącznie z wypłatą wynagrodzenia za okres każdego miesiąca, w którym z powodu małej liczby godzin pracy przypadających do przepracowania (okresy rozliczeniowe dłuższe niż 1 miesiąc, w których pracodawca dla poszczególnych miesięcy przewidział nierównomierną liczbę godzin pracy) bądź z uwagi na niewypłacenie składnika towarzyszącego wynagrodzeniu zasadniczemu (pracownicy otrzymujący wieloskładnikowe wynagrodzenie za pracę, którego niektóre składniki nie są wypłacane w każdym miesiącu) wysokość wynagrodzenia za pracę jest niższa od ustawowego minimum.

Wyrównanie stanowi różnicę między wysokością wynagrodzenia godzinowego, wynikającą z podzielenia wysokości minimalnego wynagrodzenia przez liczbę godzin pracy przypadającą do przepracowania przez pracownika w danym miesiącu w ramach pełnego wymiaru czasu pracy, a wysokością wynagrodzenia pracownika w danym miesiącu przeliczoną na godzinę pracy.

Przykład 1

Zgodnie z umową o pracę pracownik otrzymuje 12 złotych za godzinę. Ustalony na zasadach art. 130 KP wymiar czasu pracy dla danego miesiąca wynosi 152 godziny, co nie pozwala na uzyskanie wynagrodzenia w minimalnej wysokości obowiązującej w 2016 roku, czyli 1.850 złotych (12 x 152 = 1.824 zł < 1.850 zł). Pracodawca jest zatem zobowiązany wypłacić pracownikowi wyrównanie, które należy wyliczyć w następujący sposób:

1. Ustalamy wysokość stawki godzinowej dla danego miesiąca. W tym celu, kwotę minimalnego wynagrodzenia za pracę dzielimy przez liczbę godzin przypadającą do przepracowania w danym miesiącu, zgodnie z art. 130 KP

1.850 : 152 ≈ 12,17 zł/godz.

1. Ustalamy wysokość otrzymanego wynagrodzenia przy zastosowaniu stawki godzinowej wskazanej w umowie o pracę

152 x 12 = 1.824 zł

1. Od stawki godzinowej uzyskanej w wyniku działania z punktu 1 odejmujemy stawkę określoną w umowie o pracę

12,17 – 12 = 0,17 zł

1. Wynik działania z punktu 3 mnożymy przez liczbę godzin przewidzianych do przepracowania w danym miesiącu. Otrzymany wynik stanowi kwotę wyrównania

0,17 x 152 = 25,84 zł*

Przykład 2

Zgodnie z umową o pracę pracownik otrzymuje 12 złotych za godzinę. Pracuje w 3-miesięcznym okresie rozliczeniowym w równoważnym systemie czasu pracy. Ustalony na zasadach art. 130 KP wymiar czasu pracy dla kolejnych miesięcy danego okresu rozliczeniowego wynosi odpowiednio:

– miesiąc nr 1: 160 godz.

– miesiąc nr 2: 168 godz.

– miesiąc nr 3: 176 godz.

            razem: 504 godz.

Tymczasem pracodawca zaplanował w poszczególnych miesiącach pracę w następującym wymiarze:

– miesiąc nr 1: 200 godz.

– miesiąc nr 2: 200 godz.

– miesiąc nr 3: 104 godz.

            razem: 504 godz.

Pracując według takiego rozkładu czasu pracy pracownik nie uzyskałby minimalnego wynagrodzenia za pracę w miesiącu nr 3 (12 x 104 = 1.248 zł < 1.850 zł). Pracodawca jest zatem zobowiązany wypłacić pracownikowi wyrównanie za ten miesiąc, które należy wyliczyć w następujący sposób:

1. Ustalamy wysokość stawki godzinowej dla danego miesiąca.

1.850 : 176 ≈ 10,51 zł/godz.

1. Ustalamy faktyczną wartość godziny pracy dla wypłaconej kwoty wynagrodzenia. W tym celu wypłacone wynagrodzenie stanowiące iloczyn przepracowanej liczby godzin i stawki godzinowej ustalonej w umowie o pracę dzielimy przez liczbę godzin przypadającą do przepracowania w danym miesiącu, zgodnie z art. 130 KP

1.248 : 176 = 7,09 zł/godz.

1. Od godzinowej stawki uzyskanej w wyniku działania z punktu 1 odejmujemy stawkę uzyskaną w wyniku działania z punktu 2

10,51 – 7,09 = 3,42 zł

1. Wynik działania z punktu 3 mnożymy przez liczbę godzin przewidzianych do przepracowania w danym miesiącu. Otrzymany wynik stanowi kwotę wyrównania

3,42 x 176 = 601,92 zł*

Przykład 3

Zgodnie z umową o pracę pracownik otrzymuje 7 złotych za godzinę oraz premię uznaniową w wysokości do 50% podstawy. Ustalony na zasadach art. 130 KP, wymiar czasu pracy dla danego miesiąca wyniósł 168 godzin. Pracodawca za ten miesiąc przyznał pracownikowi 10% premii. W rezultacie pracownik ten otrzymałby 1.293,60 zł, co wynika z równania:

7 zł/godz. x 168 godzin = 1.176 zł + 10% (117,60 zł) = 1.293,60 zł

Pracodawca jest zatem zobowiązany wypłacić pracownikowi wyrównanie, które należy wyliczyć w następujący sposób:

1. Ustalamy wysokość wynagrodzenia godzinowego dla danego miesiąca.

1.850 : 168 ≈ 11,01 zł/godz.

1. Ustalamy faktyczną wartość godziny pracy dla wypłaconej kwoty wynagrodzenia

1.293,60 : 168 = 7,70 zł/godz.

1. Od godzinowej stawki uzyskanej w wyniku działania z punktu 1 odejmujemy stawkę uzyskaną w wyniku działania z punktu 2

11,01 – 7,70 ≈ 3,31 zł

1. Wynik działania z punktu 3 mnożymy przez liczbę godzin przewidzianych do przepracowania w danym miesiącu. Otrzymany wynik stanowi kwotę wyrównania

3,31 x 168 = 556,08 zł*

*kilkugroszowe różnice pomiędzy wysokością wyrównania obliczonego w powyższych przykładach a kwotą potrzebną do uzupełnienia wynagrodzenia do ustawowego minimum są następstwem zaokrąglenia wyników działań do dwóch miejsc po przecinku