Powyższy obowiązek wynika z § 112 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 roku w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Zgodnie z jego treścią Pracodawca jest obowiązany zapewnić wszystkim pracownikom wodę zdatną do picia lub inne napoje, a pracownikom zatrudnionym stale lub okresowo w warunkach szczególnie uciążliwych zapewnić oprócz wody, inne napoje. Ilość, rodzaj i temperatura tych napojów powinny być dostosowane do warunków wykonywania pracy i potrzeb fizjologicznych pracowników. Szczegółowe zasady zaopatrzenia w napoje pracowników zatrudnionych w warunkach szczególnie uciążliwych określają odrębne przepisy. W tym zakresie Rada Ministrów wydała rozporządzenie z dnia 28 maja 1996 roku w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów. Wynika z niego, iż pracodawca zapewnia pracownikom zatrudnionym w warunkach szczególnie uciążliwych nieodpłatnie między innymi napoje, których rodzaj i temperatura powinny być dostosowane do warunków wykonywania pracy.
„Warto w tym miejscu zwrócić uwagę, że o warunkach szczególnie uciążliwych można mówić między innymi wówczas, gdy pracownicy są zatrudnieni przy pracach na otwartej przestrzeni przy temperaturze otoczenia poniżej 10oC lub powyżej 25oC, jak również na stanowiskach pracy, na których temperatura spowodowana warunkami atmosferycznymi przekracza 28oC. W pomieszczeniach biurowych pracodawcy mogą zwolnić się z powyższego obowiązku, gdy temperatura powietrza jest obniżana za pomocą urządzeń klimatyzacyjnych. Wówczas obowiązek ten jest ograniczony wyłącznie do zapewnienia dostępu do wody zdatnej do picia. W § 112 rozporządzenia ustawodawca wyraźnie przewidział, że pracodawca obowiązany jest do zapewnienia alternatywnie wody zdatnej do picia lub innych napojów. Zapewnienie pracownikom innych napojów oprócz wody zdatnej do picia jest więc dobrowolne.” (D. Dörre-Kolasa [w:] Komentarz do rozporządzenia w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy [w:] Prawo pracy. Rozporządzenia. Komentarz, red. K. W. Baran, Warszawa 2020, § 111, § 112, § 113, § 114, § 115).
Rozpatrując powyższe świadczenia na gruncie podatku dochodowego należy uznać, że pracownik, który otrzyma od pracodawcy wodę lub inne napoje uzyska przychód ze stosunku pracy. Jego wartość korzysta jednak ze zwolnienia od opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wolne od podatku dochodowego są bowiem świadczenia rzeczowe i ekwiwalenty za te świadczenia, przysługujące na podstawie przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy, jeżeli zasady ich przyznawania wynikają z odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw.
Dodatkowo ustawodawca przewidział zwolnienie od opodatkowania także świadczeń w postaci wydanych pracownikom dowodów uprawniających do zakupu napojów bezalkoholowych. Uczynił to w art. 21 ust. 1 pkt 11b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wolna od opodatkowania jest wartość otrzymanych przez pracownika od pracodawcy bonów, talonów, kuponów lub innych dowodów uprawniających do uzyskania na ich podstawie posiłków, artykułów spożywczych lub napojów bezalkoholowych, jeżeli pracodawca – mimo ciążącego na nim obowiązku wynikającego z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy – nie ma możliwości wydania pracownikom posiłków, artykułów spożywczych lub napojów bezalkoholowych.