Prawo Pracy
18.10.2024 r.
3 min

W jakich okolicznościach możliwe jest odstępstwo od zasady trwania jednego stosunku pracy między tymi samymi stronami?

Magdalena Jeziorska

Radca prawny

Skopiuj link
Prawo Pracy
18.10.2024r.
3 min

Z regulacji kodeksu pracy można wywnioskować, że pracodawcę i pracownika może łączyć tylko jeden stosunek pracy. Taka zasada nie została jednak wyrażona wprost w przepisach. Co więcej nie ma ona charakteru bezwzględnego, gdyż ustawodawca nie zastrzegł także zakazu zawierania kolejnych umów o pracę między tymi samymi stronami.

Przywołana wyżej zasada ma swoje źródło w przyjętej przez kodeks pracy konstrukcji stosunku pracy oraz ochrony interesów pracownika, polegającej na ustaleniu limitów i ograniczeń w przedłużaniu dobowego, tygodniowego i rocznego czasu pracy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 marca 1997 roku, sygn. akt I PKN 43/97). Zawarcie przez tego samego pracodawcę i pracownika więcej niż jednej umowy o pracę, skutkować może bowiem naruszeniem limitów dotyczących czasu pracy i jego wymiaru, dobowego i tygodniowego wypoczynku, a także przepisów o pracy w godzinach nadliczbowych. Ponadto, w zakresie wykonywania pracy tego samego rodzaju, pracownik może pozostawać tylko w jednym stosunku pracy (a więc może go łączyć tylko jedna umowa o pracę) (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 marca 1997 roku, sygn. I PKN 43/97). Sytuację, w której w ramach kilku umów pracownik wykonuje pracę tego samego rodzaju, należy kwalifikować jako wykonywanie przez niego pracy w godzinach nadliczbowych. Podlega ona również ocenie w kontekście ewentualnego naruszenia przepisów ochronnych z zakresu czasu pracy, na przykład limitów pracy nadliczbowej.

W orzecznictwie dopuszcza się możliwość zawarcia przez tego samego pracodawcę i pracownika drugiej umowy o pracę, ale jedynie w przypadku, gdy rodzaj wykonywanej na jej podstawie pracy jest inny niż w ramach pierwotnego stosunku pracy, a jej wykonywanie przez pracownika nie koliduje z jego podstawowym zatrudnieniem (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 12 marca 1969 roku, sygn. akt III PZP 1/69).

Trzeba pamiętać, że w takiej sytuacji dwa stosunki pracy trzeba traktować rozłącznie. Oznacza to, że pracodawca musi rozliczać poszczególne stosunki pracy odrębnie. W ramach każdego z nich na pracodawcy i pracowniku ciążą te same obowiązki związane z zatrudnieniem. Dodatkowo należy pamiętać o przestrzeganiu wszelkich przepisów prawa pracy, w tym między innymi regulacji dotyczących dobowego i tygodniowego odpoczynku.