Skopiuj link
Zgodnie z art. 186 § 1 Kodeksu pracy pracownik zatrudniony co najmniej 6 miesięcy ma prawo do urlopu wychowawczego w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, zaś do sześciomiesięcznego okresu zatrudnienia wlicza się poprzednie okresy zatrudnienia.
W dotychczasowym stanie prawnym wymiar tego urlopu wynosił do 36 miesięcy, natomiast jego udzielenie następowało na okres nie dłuższy niż do ukończenia przez dziecko 5 roku życia. W tym zakresie należy zwrócić uwagę, iż nowelizacja wprowadza dość istotne zmiany. W nowym stanie prawnym udzielenie urlopu wychowawczego, podobnie jak urlopu rodzicielskiego, będzie bowiem mogło nastąpić na okres nie dłuższy niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 rok życia. Okres, w którym pracownik będzie mógł skorzystać z tego uprawnienia, ulegnie więc znaczącemu wydłużeniu w stosunku do dotychczasowych rozwiązań.
Nie ulegną natomiast zmianie zasady udzielania „wydłużonego” urlopu wychowawczego przez wzgląd na konieczność sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem z uwagi na stan zdrowia potwierdzony orzeczeniem o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności. Tak jak w dotychczasowym stanie prawnym, jeżeli z powodu stanu zdrowia potwierdzonego orzeczeniem o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności dziecko będzie wymagało osobistej opieki pracownika, niezależnie od „podstawowego” urlopu wychowawczego, możliwe będzie udzielenie urlopu wychowawczego w wymiarze do 36 miesięcy, jednak na okres nie dłuższy niż do ukończenia przez dziecko 18 roku życia.
Zarówno w przypadku „podstawowego” urlopu wychowawczego, jak i „wydłużonego” urlopu wychowawczego urlopy w wymiarach określonych przez art. 186 § 2 i 3 Kodeksu pracy przysługiwać będą łącznie obojgu rodzicom lub opiekunom dziecka.
Nowe przepisy w zupełnie odmienny od dotychczasowych regulują kwestię równoległego korzystania z urlopu wychowawczego przez oboje rodziców lub opiekunów dziecka. Otóż obecnie rodzice lub opiekunowie dziecka mogą jednocześnie korzystać z urlopu wychowawczego, jednak przepisy ograniczają taki stan do 4 miesięcy. W nowym stanie prawnym tego rodzaju ograniczenia znikną, zaś oboje rodzice lub opiekunowie dziecka będą mogli jednocześnie korzystać z urlopu wychowawczego, jednak w takim przypadku łączny wymiar urlopu wychowawczego nie może przekraczać wymiaru określonego w art. 186 § 2 i 3 Kodeksu pracy.
Udzielenie urlopu wychowawczego w nowym stanie prawnym będzie następowało na pisemny wniosek pracownika składany w terminie nie krótszym niż 21 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu, zaś pracodawca taki wniosek będzie zobowiązany uwzględnić. Pracodawca będzie zobowiązany uwzględnić również wniosek złożony przez pracownika bez zachowania wymaganego terminu, jednak w takim przypadku pracodawca będzie zobowiązany udzielić urlopu wychowawczego nie później niż z dniem upływu 21 dni od dnia złożenia wniosku.
Nowym rozwiązaniem prawnym będzie możliwość wycofania przez pracownika złożonego pracodawcy wniosku o udzielenie urlopu wychowawczego. Otóż pracownik będzie mógł wycofać wniosek o udzielenie urlopu wychowawczego nie później niż na 7 dni przed rozpoczęciem tego urlopu, składając pracodawcy pisemne oświadczenie w tej sprawie.
Tak jak w dotychczasowym stanie prawnym urlop wychowawczy będzie udzielany nie więcej niż w 5 częściach. Nowe rozwiązania doprecyzowują jednak sposób ustalania liczby poszczególnych części urlopu wychowawczego i stanowią, że liczba ta będzie ustalana w oparciu o liczbę złożonych wniosków o udzielenie urlopu. W tym zakresie należy jednak zwrócić uwagę, że liczba dopuszczalnych części urlopu wychowawczego w nowym stanie prawnym będzie w pewnych sytuacjach powiązana ze sposobem wykorzystania przez pracownika urlopu rodzicielskiego. W nowym stanie prawnym urlop rodzicielski w wymiarze do 16 tygodni będzie mógł być bowiem udzielony pracownikowi w terminie nieprzypadającym bezpośrednio po poprzedniej części urlopu rodzicielskiego albo nieprzypadającym bezpośrednio po wykorzystaniu zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający części tego urlopu. Biorąc pod uwagę to, że w nowym stanie żadna z części urlopu rodzicielskiego nie może być, co do zasady, krótsza niż 8 tygodni, udzielenie urlopu rodzicielskiego w terminie nieprzypadającym bezpośrednio po poprzedniej części urlopu rodzicielskiego albo nieprzypadającym bezpośrednio po wykorzystaniu zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający części tego urlopu będzie mogło nastąpić w wyniku złożenia przez pracownika jednego lub dwóch wniosków o udzielenie takiego urlopu. Sprawa ta ma o tyle doniosłe znaczenia, że taki sposób wykorzystania urlopu rodzicielskiego będzie wpływał na możliwość udzielenia pracownikowi urlopu wychowawczego. Otóż po wejściu w życie zmian liczba wykorzystanych w opisanym powyżej trybie części urlopu rodzicielskiego będzie pomniejszać liczbę części przysługującego urlopu wychowawczego. Bez znaczenia dla liczby części przysługującego pracownikowi urlopu wychowawczego pozostanie natomiast urlop rodzicielski wykorzystywany w częściach, które przypadały bezpośrednio po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego albo zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego, bezpośrednio jedna po drugiej albo bezpośrednio po wykorzystaniu zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający części urlopu rodzicielskiego.
