09.03.2015 r.
4 min

Uprawnienia organizacji związkowej w procedurze nakładania kar porządkowych

Ekspert PCKP

Skopiuj link
09.03.2015r.
4 min

Należy zaznaczyć, że dopiero moment wniesienia sprzeciwu obliguje pracodawcę do przeprowadzenia konsultacji z organizacją związkową, samo zastosowanie kary w przypadku braku sprzeciwu nie wymaga stosowania tej procedury.

W przypadku braku sprzeciwu pracownika pracodawca nie ma również obowiązku informowania organizacji związkowej o nałożeniu kary.

Kodeks pracy nie przewiduje terminu na przeprowadzenie konsultacji ze związkiem zawodowym, jednak racjonalnym jest, aby czas ten był ograniczony tak, aby pracodawca mógł zdecydować o cofnięciu lub podtrzymaniu kary porządkowej przed upływem 14 dni od złożenia od niej sprzeciwu i w tym czasie powiadomić o swojej decyzji pracownika. Poparcie przez organizację związkową sprzeciwu pracownika wniesione po tym terminie nie musi zostać przez pracodawcę uwzględnione. Pracodawca nie jest związany opinią związków w sprawie nałożenia kary i ostateczną decyzję o jej nałożeniu podejmuje samodzielnie.

Jeżeli pracownik nie jest członkiem żadnej organizacji związkowej reprezentuje go ta organizacja, która na wniosek pracownika wyraziła na to zgodę (w tym organizacja międzyzakładowa). Stanowisko takiej organizacji związkowej także musi zostać przez pracodawcę rozpatrzone (wyrok Sądu Najwyższego z 5 listopada 1998 r., sygn. akt I PKN 422/98, OSNP 1999/24/786).

Należy zwrócić uwagę, że prawnym obowiązkiem związku zawodowego jest przekazanie pracodawcy prawidłowych, aktualnych i rzetelnych informacji dotyczących pracowników podlegających ochronie tego związku. Jeżeli pracodawca w zakreślonym terminie (10 dni po zakończeniu kwartału) nie uzyskał informacji wymaganych w art. 25 1 ust. 2 ustawy o związkach zawodowych (Dz.U. 2014 poz. 167), to ma prawo przyjąć założenie, że od tej daty zakładowej organizacji związkowej nie przysługują jej ustawowe uprawnienia. Tym samym – wobec nieprzedłożenia przez organizację związkową informacji, o której mowa powyżej – pracodawca może uznać, iż u pracodawcy nie działa żadna organizacja związkowa, która posiada uprawnienia organizacji związkowej w rozumieniu art. 25 1 ustawy o związkach zawodowych (wyrok SN z dnia 19 kwietnia 2010r. sygn. akt II PK 311/09; wyrok SN z dnia 06 października 2011r. sygn. III PK 17/11).

Omawiana informacja przekazana przez zakładową organizacją związkową już po nałożeniu przez pracodawcę kary porządkowej nie wpływa na skuteczność nałożenia tej kary, także wtedy, gdy ta organizacja jest w stanie udowodnić, że zrzesza odpowiednią liczbę członków. Przekazanie informacji kwartalnej nie jest działaniem uciążliwym lub trudnym do spełnienia, wymaga ono dołożenia choćby minimalnej staranności ze strony organizacji związkowej w dbałości o własne interesy i interes osób objętych ochroną (wyrok z Sądu Okręgowego – Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Legnicy z 17 stycznia 2013 r., sygn. akt V Pa 212/12).

Brak rozpatrzenia przez pracodawcę stanowiska związków zawodowych (wniesionego terminowo, przez uprawnioną organizację związkową) jest wadliwym rozpatrzeniem sprzeciwu i może pociągnąć za sobą uchylenie kary porządkowej przez sąd.

Jeśli sprzeciw nie zostanie odrzucony w ciągu 14 dni od dnia jego wniesienia uznaje się że został uwzględniony. Zgodnie z wyrokiem SN z 19 lutego 1999 r., sygn. akt I PKN 586/98, pracodawca powinien wykazać, że odrzucił sprzeciw pracownika ukaranego karą porządkową przed upływem 14 dni od jego wniesienia. Wymaganie to spełnia sporządzenie i wysłanie w tym terminie pisma odrzucającego sprzeciw pracownika.

Po odrzuceniu sprzeciwu przez pracodawcę pracownikowi pozostaje 14-dniowy termin na wystąpienie do sądu pracy o uchylenie zastosowanej wobec niego kary. Zgodnie z wyrokiem SN z 9 maja 2000 r., sygn. akt I PKN 626/99, zawiadomienie o odrzuceniu sprzeciwu od zastosowania kary porządkowej nie musi zawierać pouczenia o przysługującym pracownikowi prawie wystąpienia do sądu pracy o uchylenie zastosowanej kary porządkowej.