Skopiuj link
Za niezdolną do pracy uważa się osobę, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania tej zdolności po przekwalifikowaniu.
Osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy jest uznawana za całkowicie niezdolną do pracy. Natomiast częściową niezdolność do pracy orzeka się wobec osoby, którą utraciła w znacznym stopniu zdolność do pracy zgodnej z poziomem jej kwalifikacji.
Ponadto na rodzaj orzeczonej niezdolności do pracy ma wpływ to, czy są rokowania odzyskania zdolności do pracy. Jeżeli według wiedzy medycznej istnieją szanse na powrót do pracy to organ wydaje decyzję o okresowej niezdolności do pracy. Trwała niezdolność do pracy występuje natomiast wtedy, gdy takich rokowań nie ma.
Co do zasady niezdolność do pracy orzeka się na okres nie dłuższy niż 5 lat. Jeżeli jednak według wiedzy medycznej nie ma rokowań na odzyskanie zdolności do pracy przed upływem tego okresu można ją orzec na dłuższy okres. W takim przypadku niezdolność do pracy może mieć również charakter trwały, ale nie musi. Takie stanowisko wyraził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 19 kwietnia 2017 r., sygn. akt I UK 151/16. W ocenie Sądu Najwyższego brak rokowań co do odzyskania zdolności do pracy nie obliguje do orzeczenia trwałej niezdolności do pracy, jednak jej nie wyklucza. Jeśli w danym przypadku nie ma rokowań na odzyskanie zdolności do pracy przed upływem pięcioletniego okresu, celowe jest ustalenie niezdolności do pracy na okres dłuższy. Natomiast w przypadku wydania orzeczenia o trwałej niezdolności do pracy przyznawana jest renta stała.
Ponadto, w przypadku stwierdzenia naruszenia sprawności organizmu w stopniu powodującym konieczność stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych można orzec niezdolność do samodzielnej egzystencji.