Skopiuj link
Definicja i cechy wykroczenia
Jak wynika z ustawy z dnia 20.05.1971 r. kodeks wykroczeń odpowiedzialności za wykroczenie podlega ten tylko, kto popełnia czyn społecznie szkodliwy, zabroniony przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia pod groźbą kary aresztu, ograniczenia wolności, grzywny do 5.000 złotych lub nagany.
Oznacza to, że wykroczenie musi charakteryzować się następującymi cechami: działanie lub zaniechanie sprawcy (czyn), społeczna szkodliwość, karygodność, karalność, wina sprawcy (działanie umyślne lub nieumyślne).
Czas i miejsce popełnienia wykroczenia
Wykroczenie uważa się za popełnione w czasie, w którym sprawca działał lub zaniechał działania, do którego był obowiązany. Jeśli np. pracodawca jako termin wypłaty wynagrodzenia ustalił ostatni dzień miesiąca kalendarzowego a wynagrodzenie za wrzesień 2013 r. faktycznie przekazał pracownikom 15.10.2013 r., wówczas okres bezprawny datuje się między 01.10.2013r. a 15.10.2013 r.
Wykroczenie uważa się za popełnione na miejscu, gdzie sprawca działał lub zaniechał działania, do którego był obowiązany, albo gdzie skutek nastąpił lub miał nastąpić.
Katalog wykroczeń
Czyny zabronione skutkujące odpowiedzialnością wykroczeniową zostały uregulowane w Dziale XIII kodeksu pracy. Można je co do zasady podzielić na kategorie dotyczące m.in.:
– Zatrudnienia oraz stosunku pracy (np. niepotwierdzenie na piśmie zawartej z pracownikiem umowy o pracę; wypowiedzenie lub rozwiązanie stosunku pracy bez wypowiedzenia z rażącym naruszeniem przepisów; nieprowadzenie dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz akt osobowych pracowników, niewydanie świadectwa pracy),
– Czasu pracy (art. 281 pkt 5 w związku z przepisami działu VI kodeksu pracy),
– Urlopów wypoczynkowych (nieudzielenie przysługującego pracownikowi urlopu wypoczynkowego lub bezpodstawne obniżenie wymiaru tego urlopu),
– Wynagrodzeń za pracę i innych świadczeń (niewypłacanie w ustalonym terminie wynagrodzenia za pracę lub innego świadczenia, bezpodstawne obniżenie wysokości tego wynagrodzenia lub świadczenia albo dokonanie bezpodstawnych potrąceń),
– Ochrony rodzicielstwa oraz młodocianych (naruszanie przepisów
o uprawnieniach pracowników związanych z rodzicielstwem i zatrudnianiu młodocianych).
Przedawnienie karalności
Powyższą kwestię reguluje kodeks wykroczeń. W świetle art. 45 § 1 ustawy karalność wykroczenia ustaje, jeżeli od czasu jego popełnienia upłynął rok. Jeżeli natomiast w tym okresie wszczęto postępowanie, wówczas karalność wykroczenia ustaje z upływem 2 lat od popełnienia czynu.
Powyższy przepis oznacza, iż nie jest dopuszczalne prowadzenie postępowania w sprawie o wykroczenie, zarówno jeśli chodzi o postępowanie mandatowe inspektora pracy, jak i przez właściwy miejscowo sąd rejonowy (wydział karny). Nie można po tym okresie wszcząć postępowania, a wszczęte – po upływie okresu przedawnienia – ulega umorzeniu.
Praktycznie…
Wracając do podanego powyżej przykładu wykroczenia polegającego na nieterminowej wypłacie wynagrodzenia należy wskazać, iż jego przedawnienie nastąpi rok od 01.10.2013 r., czyli w dniu 01.10.2014 r. W przypadku wszczęcia postępowania, okres przedawnienia przedłuży się do 2 lat, a więc nastąpi w dniu 01.10.2015 r.