Według kodeksu pracy…
W świetle art. 57 kodeksu prac pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy, przysługuje wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy, nie więcej jednak niż za 3 miesiące i nie mniej niż za 1 miesiąc. Jeżeli umowę o pracę rozwiązano z pracownikiem, o którym mowa w art. 39 Kodeksu pracy, albo z pracownicą w okresie ciąży lub urlopu macierzyńskiego, wynagrodzenie przysługuje za cały czas pozostawania bez pracy. Dotyczy to także przypadku, gdy rozwiązano umowę o pracę z pracownikiem-ojcem wychowującym dziecko w okresie korzystania z urlopu macierzyńskiego albo gdy rozwiązanie umowy o pracę podlega ograniczeniu z mocy przepisu szczególnego.
Obowiązek naprawienia szkody według regulacji prawa cywilnego
W świetle art. 361 § 1 kodeksu cywilnego zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. Naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu (art. 363 § 1 kodeksu cywilnego).
Przepisy cywilne dotyczące tzw. odpowiedzialności deliktowej przewidują natomiast, iż kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia (art. 415 kodeksu cywilnego).
Zapytanie Sądu Rejonowego oraz orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego (P 46/11)
Podmiotem inicjującym postępowanie był Sąd Rejonowy w Gliwicach VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, który zwrócił się do Trybunału Konstytucyjnego z zapytaniem: czy art. 57 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 roku – Kodeks pracy jest zgodny z art. 64 ust. 1 w związku z art. 2 i w związku z art. 24 zdanie pierwsze Konstytucji RP?
W dniu 22 maja 2013 r. TK uznał, iż art. 57 § 1 ustawy kodeksu pracy jest zgodny z art. 64 ust. 1 w związku z art. 2 i w związku z art. 24 zdanie pierwsze Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
Argumentacja Trybunału Konstytucyjnego
W komunikacie prasowym po ogłoszeniu wyroku Trybunał uznał, iż konstrukcja aktualnie obowiązujących przepisów z zakresu prawa pracy w tym zakresie wyklucza możliwość sięgania do przepisów kodeksu cywilnego. Oznacza to, iż zasądzenie na rzecz pracownika odszkodowania przewyższającego wynagrodzenie za pracę, którego wysokość określona jest w art. 57 § 1 kodeksu pracy, jest niemożliwe.
W ocenie Trybunału Konstytucyjnego wynagrodzenie za okres pozostawania bez pracy ujęte w art. 57 § 1 kodeksu pracy nie stanowi sankcji za wadliwe rozwiązanie umowy o pracę, lecz ma charakter kompensacyjny, może być więc traktowane jako świadczenie uzupełniające względem podstawowego sposobu naprawienia szkody majątkowej istniejącej po stronie pracownika, jaką jest przywrócenie go do pracy. Limitowanie wysokości tego „wynagrodzenia za pracę” wynika z celowości przepisów, tzn. w oparciu o racjonalny kompromis między usprawiedliwionymi interesami pracownika i pracodawcy.
Jednocześnie TK nie wykluczył sytuacji, w której bezprawne rozwiązanie stosunku pracy wynikałoby z czynu niedozwolonego pracodawcy (art. 415 kodeksu cywilnego). Otwiera to przed pracownikiem możliwość podnoszenia roszczeń na tej podstawie normatywnej.