Pracownik na dodatkowym urlopie macierzyńskim w dniu wejścia w życie zmian w przepisach prawa

Porządkowanie przepisów w zakresie urlopów rodzicielskich

MPiPS w swoim uzasadnieniu projektu zmiany kodeksu pracy z dnia 27.03.2015 r. w zakresie uprawnień rodzicielskich jako jeden z celów nowelizacji wskazał ujednolicenie i uproszczenie absencji rodzicielskich. W uzasadnieniu projektu stwierdza bowiem, iż „mając jednocześnie na względzie cel, jaki przyświeca niniejszej nowelizacji, tj. niwelowanie barier utrudniających rodzicom realizację aspiracji rodzicielskich, zaproponowane w tym obszarze zmiany obejmują (…) uproszczenie, ujednolicenie i uporządkowanie systemu urlopów związanych
z rodzicielstwem”.

Według przepisów obowiązujących w 2015 roku

W dotychczasowym stanie prawnym kwestie dotyczące dodatkowego urlopu macierzyńskiego były uregulowane w art. 182¹ kodeksu pracy. Przepis ten stanowił, iż bezpośrednio po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego pracownik ma prawo do dodatkowego urlopu macierzyńskiego w wymiarze do 6 lub do 8 tygodni. Dodatkowy urlop macierzyński:

• był udzielany jednorazowo albo w dwóch częściach przypadających bezpośrednio jedna po drugiej – w wymiarze tygodnia lub jego wielokrotności,
• był udzielany na pisemny wniosek pracownika (złożony najpóźniej 14 dni przed rozpoczęciem korzystania z tego urlopu),
• mógł być połączony z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu w wymiarze nie wyższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy, zaś w takiej sytuacji dodatkowy urlop macierzyński udzielony zostawał na pozostałą część wymiaru czasu pracy.

Po zmianach…

Od 02.01.2016 r. przestaje obowiązywać powołany powyżej przepis. Ustawodawca likwiduje bowiem ten rodzaj absencji rodzicielskiej. Pracownicy jednak nie tracą swoich uprawnień, ponieważ okres stanowiący dotychczas dodatkowy urlop macierzyński zostaje włączony do okresu stanowiącego urlop rodzicielski. Ponadto poszerzony zostaje krąg osób uprawnionych do tego rodzaju absencji rodzicielskiej o ubezpieczonych zdefiniowanych w art. 175¹ kodeksu pracy.

W świetle dodanego art. 182^1a kodeksu pracy po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego albo zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego pracownik ma prawo do urlopu rodzicielskiego w wymiarze do 32 lub do 34 tygodni. Urlop w wymiarze podanym powyżej przysługuje łącznie obojgu rodzicom dziecka.

Przejściowe regulacje

W ustawie z dnia 24.07.2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw zawarto normy przejściowe regulujące status pracownika korzystającego z dodatkowego urlopu macierzyńskiego w dniu wejścia w życie nowych przepisów. W świetle bowiem art. 28 przywołanej ustawy:

• pracownik korzystający w dniu wejścia w życie ustawy z dodatkowego urlopu macierzyńskiego (dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego) lub jego części ma prawo do tego urlopu lub jego części na zasadach dotychczasowych,
• pracownik ma prawo do urlopu rodzicielskiego w wymiarze odpowiadającym różnicy między nowym wymiarem tego urlopu a wymiarem udzielonego dodatkowego urlopu macierzyńskiego (dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego) lub jego części,
  
• pracownikowi urlopu rodzicielskiego w nowym kształcie udziela się na pisemny wniosek, składany nie później niż do dnia zakończenia udzielonego wcześniej urlopu.