Aby ustalić, czy w opisanych okolicznościach pracownik uzyskuje przychód podlegający opodatkowaniu należy przeanalizować cechy przedmiotowego świadczenia. W tym celu można odwołać się do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 8 lipca 2014 roku, sygn. akt K 7/13. W uzasadnieniu tego orzeczenia Trybunał Konstytucyjny uznał, iż przychód pracownika stanowią świadczenia, które spełniają następujące przesłanki:
- świadczenie zostało spełnione za zgodą pracownika (pracownik skorzystał
z niego w pełni dobrowolnie), - świadczenie zostało spełnione w interesie pracownika, a nie w interesie pracodawcy i przyniosło pracownikowi korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść,
- uzyskana przez pracownika korzyść jest wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi (nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów).
Jedynie świadczenia, które spełniają wszystkie wyżej przywołane warunki stanowią przychód pracownika ze stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jeżeli któraś z przesłanek nie jest spełniona, świadczenie nie może zostać uznane za przychód podlegający opodatkowaniu.
Na tej podstawie należy uznać, że jeżeli pracownik korzysta z komunikacji miejskiej na polecenie pracodawcy, w celu wykonywania swoich obowiązków służbowych to nie uzyskuje przychodu. Świadczenie w postaci biletów komunikacji miejskiej lub środków pieniężnych przeznaczonych na ich zakup, bądź zwrotu poniesionych przez pracownika kosztów w tym zakresie jest bowiem przede wszystkim ponoszone w interesie pracodawcy. Nie można w ogóle mówić o przysporzeniu w majątku pracownika, gdyż pracownik nie uzyskuje żadnej realnej korzyści majątkowej, a jedynie rekompensatę wydatków, których faktycznie nie poniósłby, gdyby nie polecenie pracodawcy. „Zapewnienie zatem dojazdu do miejsca pracy od miejsca siedziby pracodawcy, jest obowiązkiem pracodawcy, który zobligowany jest do zapewnienia pełnego wykorzystania efektywnego czasu pracy, a tym samym to on odnosi korzyść ekonomiczną z tego tytułu.” (Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z DNIA 12 grudnia 2017 roku, sygn. akt I SA/Rz 709/17).
„Skoro pracownik wykonuje podróż lokalną w celach służbowych, na polecenie pracodawcy nie powinien ponosić tych kosztów z własnej kieszeni. Takie postawienie sprawy oznaczałoby, że pracownik w istocie rzeczy dofinansowuje działalność pracodawcy. Zwrot kosztów natomiast słusznie niweluje poniesiony przez pracownika koszt, nie prowadząc w istocie do żadnej jego korzyści.” (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z 21 grudnia 2021 roku, sygn. I SA/Gd 971/21).
W analizowanych okolicznościach po stronie pracownika nie powstanie przychód, który należałoby opodatkować podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Oczywiście powyższe rozważania dotyczą wyłącznie sytuacji, gdy pracownik korzysta z biletów komunikacji miejskiej uzyskanych od pracodawcy lub zakupionych ze środków pracodawcy wyłącznie w celach zawodowych. Gdyby korzystał z nich również w celach prywatnych to należy rozważyć spełnienie przesłanek określonych przez Trybunał Konstytucyjny w przywołanym orzeczeniu i na tej podstawie prawidłowo ocenić, czy pracownik uzyskuje od pracodawcy nieodpłatne świadczenie podlegające opodatkowaniu.