– osadzenia w więzieniach lub innych miejscach odosobnienia na terytorium Polski na mocy skazania albo bez wyroku po 31 grudnia 1956 r. za działalność polityczną,
– świadczenia pracy po 1956 r. na rzecz organizacji politycznych i związków zawodowych nielegalnych w rozumieniu przepisów obowiązujących do kwietnia 1989 r.,
– pracy przymusowej wykonywanej w kopalniach węgla, kamieniołomach, zakładach pozyskiwania i wzbogacania rud uranu oraz batalionach budowlanych podczas odbywania służby wojskowej w Wojsku Polskim,
– internowania na podstawie art. 42 dekretu z dnia 12 grudnia 1981 r. o stanie wojennym (Dz. U. Nr 29, poz.154 ze zm.); do 31 grudnia 1998 r. okres ten podlegał uwzględnieniu jako okres nieskładkowy.
Za okresy czynnej służby wojskowej pełnionej w Wojsku Polskim traktowane są okresy służby wojskowej pełnionej przez osoby uznane za repatriantów w:
– armii byłego ZSRR oraz w armiach państw powstałych po rozpadzie ZSRR,
– organach podległych Ministerstwu Spraw Wewnętrznych byłego ZSRR oraz republik powstałych po rozpadzie ZSRR.
Okresy zatrudnienia za granicą osób uznanych za repatriantów są okresami składkowymi także wówczas, gdy przypadają po dniu 14 listopada 1991 r. O uznanie okresów pracy przebytych na terenie byłego ZSRR za okresy składkowe mogą również ubiegać się członkowie rodzin repatriantów, o ile spełnią kryteria określone w art. 6 ust. 1 pkt 9, tj. powrócili do kraju po 22 lipca 1944 r. i zostali uznani za repatriantów.
Przy ustalaniu prawa do emerytury lub renty – okres pozostawania bez pracy, uznany przez zakład pracy i zaliczony do uprawnień pracowniczych, w tym również z ubezpieczenia społecznego (art. 11 ust. 2 ustawy z dnia 24 maja 1989 r. o przywróceniu praw pracowniczych osobom pozbawionym zatrudnienia za działalność związkową, samorządową, przekonania polityczne i religijne – Dz. U. Nr 32, poz. 172 ze zm.) powinien być traktowany jak okres zatrudnienia (składkowy).
Przy realizacji przepisów art. 6 ust. 2 pkt 12 organ rentowy stosuje obowiązujące przed 15 listopada 1991 r. zasady ustalania okresów pracy w rolniczych spółdzielniach produkcyjnych i spółdzielniach kółek rolniczych oraz obowiązujące do 31 grudnia 1998 r. zasady dokumentowania okresów tej pracy.
W związku z tym dla udowodnienia okresów pracy w spółdzielni przebytych przed 15 listopada 1991 r. należy przedkładać dokumentację potwierdzającą liczbę dni przepracowanych, a przed 1 lipca 1962 r. – liczbę dniówek obrachunkowych i dokonywać oceny tych okresów przy zastosowaniu zasad wynikających z art. 4 dekretu z dnia 4 marca 1976 r. o ubezpieczeniu społecznym członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych … (Dz. U. z 1983 r. Nr 27, poz. 135 ze zm.) oraz rozporządzenia z dnia 19 marca 1976 r. w sprawie wykonywania przepisów dekretu … (Dz. U. Nr 13, poz. 74 ze zm.).
Przy ustalaniu uprawnień do emerytur i rent (i ich wysokości) oraz obliczaniu kapitału początkowego brak jest podstaw prawnych, aby traktować jako okresy składkowe:
– okres niewykorzystanego w czasie pracy za granicą urlopu wypoczynkowego, za który wypłacono ekwiwalent,
– okres czasu wolnego przysługującego z tytułu różnicy norm czasu pracy w kraju i za granicą,
– dni wolne od pracy na przeprowadzenie badań lekarskich po powrocie z krajów tropikalnych oraz
– okresy dojazdów z kraju za granicę i z zagranicy do kraju.