26.10.2009 r.
3 min

Odprawa emerytalna w orzecznictwie Sądu Najwyższego

Ekspert PCKP

Skopiuj link
26.10.2009r.
3 min

Warunkiem uzyskania odprawy jest rozwiązanie stosunku pracy w związku z przejściem na emeryturę. To sformułowanie budziło tak wiele wątpliwości praktycznych, że doczekało się ciekawych rozstrzygnięć w orzecznictwie. I tak orzecznictwo przyjmuje, że wystarczy bliski związek czasowy pomiędzy ustaniem stosunku pracy a przejściem na emeryturę, aby pracownik nabył prawo do odprawy emerytalnej. Nie trzeba rozwiązywać umowy o pracę w związku z przejściem na emeryturę( I PK 55/06). W innym orzeczeniu z kolei, Sąd Najwyższy przyjął, że ten bliski związek czasowy należy interpretować szeroko.

W praktyce można wyróżnić kilka dopuszczalnych sytuacji:

– pracownik spełnia warunki do przejścia na emeryturę i dlatego umowa o pracę jest rozwiązywana,

– ustanie zatrudnienia następuje w związku z nabyciem prawa do emerytury w momencie przyznania emerytury,

– stosunek pracy jest rozwiązywany przed ustaleniem prawa do emerytury, ale przyznanie emerytury poprzedza bezpośrednio ustanie zatrudnienia.

Nie ma natomiast wątpliwości, że odprawę należy pracownikowi wypłacić jeżeli już dojdzie do rozwiązania tego stosunku pracy. Jeżeli pracownik pomimo nabycia prawa do emerytury nadal pracuje, nie trzeba mu wypłacać odprawy, gdyż stosunek pracy nie ustał. Sąd Najwyższy stwierdził w orzeczeniu z 2007 roku, że „ z art. 92¹ §1 Kodeksu pracy wynika, że użyte w nim sformułowanie – ‘przejście na emeryturę’ – oznacza zamianę statusu pracownika lub pracownika-emeryta na status wyłącznie emeryta, w związku z czym przewidziana w tym przepisie odprawa emerytalna przysługuje pracownikowi, jeżeli rozwiązanie stosunku pracy nastąpiło w związku z tak rozumianym przejściem pracownika na emeryturę, choćby ją wcześniej pobierał, chyba że już wcześniej skorzystał z uprawnienia do tej odprawy”.

Pracodawca nie musi wypłacać odprawy pracownikowi, któremu wypowiedział umowę o pracę przed nabyciem przez niego prawa do emerytury. Z orzecznictwa wynika również, że odprawa nie przysługuje w sytuacji rozwiązania umowy bez wypowiedzenia, zarówno przez pracownika jak i pracodawcę. Ważne dla pracodawcy jest również to, że odprawę wypłaca się tylko raz. Pracownik, który otrzymał odprawę nie może ponownie nabyć do niej prawa.

Zasadą jest również, że pracownik pozostający w zatrudnieniu u kilku pracodawców nabywa prawo do odprawy emerytalnej, jeżeli tylko spełnia wymagane warunki, u każdego z nich. Należy także pamiętać, że do wypłaty odprawy nie ma znaczenia rodzaj łączącej strony umowy a wypłata odprawy emerytalnej nie determinuje wypłaty innych odpraw,
na przykład z tytułu zwolnień grupowych.

Zgodnie z Kodeksem pracy, odprawa ta przysługuje pracownikowi w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia. W przepisach wewnętrznych pracodawca może przewidzieć wypłatę tej odprawy w wyższej wysokości.