Skopiuj link
Obowiązek pełnienia dyżurów pomiędzy zajęciami dydaktycznymi
Obowiązek pełnienia przez nauczycieli dyżurów w czasie przerw pomiędzy zajęciami dydaktycznymi wynika z ustawy z dnia 26 stycznia 1982 roku Karta Nauczyciela (t.j. Dz. U. z 2014 roku, poz. 191 z późn. zm.), zwanej dalej Kartą Nauczyciela oraz rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (t.j. Dz. U. z 2003 roku, nr 6, poz. 69 z późn. zm.) zwanego dalej rozporządzeniem.
Art. 6 pkt 1 Karty Nauczyciela nakłada na nauczyciela obowiązek rzetelnego realizowania zadań związanych z powierzonym mu stanowiskiem oraz podstawowymi funkcjami szkoły: dydaktyczną, wychowawczą i opiekuńczą, w tym zadań związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa uczniom w czasie zajęć organizowanych przez szkołę. Z przedmiotowym obowiązkiem koresponduje treść art. 42 ust. 2 pkt 2 Karty Nauczyciela. Przepis ten stanowi, iż w ramach czasu pracy oraz ustalonego wynagrodzenia nauczyciel obowiązany jest realizować zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze, prowadzone bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz.
Do kwestii pełnienia przez nauczycieli dyżurów w czasie przerw odnosi się bezpośrednio § 14 ust. 1, 2 rozporządzenia, zgodnie z którym przerwy w zajęciach uczniowie spędzają pod nadzorem nauczyciela. Jeżeli pozwalają na to warunki atmosferyczne, umożliwia się uczniom przebywanie w czasie przerw
w zajęciach na świeżym powietrzu.
Na podstawie wskazanych przepisów oraz statutu szkoły powinien zostać opracowany regulamin oraz harmonogram pełnienia dyżurów w czasie przerw pomiędzy zajęciami dydaktycznymi. Rozkład dyżurów powinien uwzględniać plan lekcji, specyfikę szkoły, specyfikę nauczanych przez poszczególnych nauczycieli przedmiotów itp.
Obowiązek pełnienia dyżurów w czasie przerw pomiędzy zajęciami dydaktycznymi jest jednym z podstawowych obowiązków nauczycieli. Jego celem jest bowiem zapewnienie opieki i nadzoru nad dziećmi w czasie przerw między lekcjami. Obowiązek ten potwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 3 stycznia 1974 roku uznając, iż „obowiązek sprawowania opieki i nadzoru oraz zapewnienia bezpieczeństwa ze strony szkoły dotyczy tylko uczniów powierzonych funkcjonariuszom szkoły lub szkole jako całości. Obowiązek ten zachodzi więc w sytuacji, gdy uczniowie danej szkoły pozostają w dyspozycji nauczycieli lub administracji szkolnej, podczas lekcji, przerw międzylekcyjnych i innych zajęć zleconych przez szkołę.” (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 stycznia 1974 roku, sygn. akt II CR 643/73).
Orzeczenie o niepełnosprawności a obowiązek pełnienia dyżurów pomiędzy zajęciami dydaktycznymi
Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, zwana dalej ustawą o rehabilitacji zawodowej i społecznej, nadaje osobom, którym przyznano stopień niepełnosprawności, szereg uprawnień. Przy czym największym zakresem prerogatyw dysponują osoby zaliczane do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, tj. obniżenie dobowej i tygodniowej normy czasu pracy, dodatkowy urlop wypoczynkowy, udzielanie zwolnień od pracy.
Żaden przepis prawa nie przyznaje nauczycielom posiadającym orzeczenie o stopniu niepełnosprawności zwolnienia z obowiązku pełnienia dyżurów w czasie przerw pomiędzy zajęciami dydaktycznymi. Należy zatem uznać, iż na nauczycielu, wobec którego wydano decyzję o przyznaniu stopnia niepełnosprawności, ciąży obowiązek pełnienia dyżurów.
Podsumowanie
Nauczyciel posiadający orzeczenie o stopniu niepełnosprawności obowiązany jest pełnić dyżur na przerwach między lekcjami. Żaden przepis prawa nie zwalnia go z tego obowiązku.
W sytuacji gdy nauczyciel posiadający orzeczenie o stopniu niepełnosprawności przedstawił zaświadczenie od lekarza, iż nie może pełnić dyżurów w przerwie pomiędzy zajęciami dydaktycznymi, dyrektor może nie dopuścić go do pracy. Stosownie bowiem do art. 229 § 4 k.p. pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku w warunkach pracy opisanych w skierowaniu na badania lekarskie.
Niedopuszczenie nauczyciela do pracy z uwagi na stan zdrowia stanowi podstawę rozwiązania z nim stosunku pracy w trybie art. 23 ust. 1 pkt 3 Karty Nauczyciela. Przyjmuje się bowiem, iż przeciwwskazanie lekarskie do wykonywania choćby jednego obowiązku należącego do zakresu czynności na zajmowanym stanowisku pracy uzasadnia wypowiedzenie umowy o pracę (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 1999 roku, sygn. akt I PKN 469/99).
Radca Prawny
Dominika Zarzycka-Dudek
[email protected]
Masz pytanie? Napisz do naszego Eksperta