Skopiuj link
Obniżenie wymiaru zatrudnienia nauczycielowi uprawnionemu do urlopu wychowawczego
Obowiązujący od 1 stycznia 2018 r. art. 67d ust. 1 Karty Nauczyciela przyznaje nauczycielowi uprawnionemu do urlopu wychowawczego prawo do złożenia wniosku o obniżenie jego wymiaru czasu pracy oraz odpowiednio obniżenie wymiaru zatrudnienia do wymiaru nie niższego niż połowa pełnego wymiaru zatrudnienia na okres, w którym nauczyciel mógłby korzystać z tego urlopu. Pracodawca ma obowiązek uwzględnić rzeczony wniosek.
Wniosek o obniżenie wymiaru zatrudnienia należy złożyć na 21 dni przed rozpoczęciem wykonywania pracy w obniżonym wymiarze zatrudnienia. W razie złożenia wniosku bez zachowania w/w terminu, dyrektor szkoły obniża wymiar zatrudnienia nie później niż z upływem 21 dni od dnia jego złożenia (art. 67 ust. 2 Karty Nauczyciela).
Do rzeczonego wniosku załącza się dokumenty określone w rozporządzeniu Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 grudnia 2015 r. w sprawie wniosków dotyczących uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem oraz dokumentów dołączanych do takich wniosków (Dz.U. z 2015, poz. 2243 z późn. zm.) (art. 67 ust. 2 Karty Nauczyciela).
Nauczycielowi zatrudnionemu w placówce feryjnej można obniżyć wymiaru zatrudnienia bezpośrednio po zaprzestaniu korzystania przez niego lub drugiego rodzica lub opiekuna dziecka z urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego lub urlopu wychowawczego. W pozostałych przypadkach obniżenie wymiaru zatrudnienia winno nastąpić z początkiem roku szkolnego (art. 67d ust. 3 ustawy). Przyjęte rozwiązanie związane jest ze specyfiką zwodu nauczyciela. Jak wyjaśnił bowiem projektodawca w uzasadnieniu projektu: „Ze względu na specyfikę pracy nauczyciela, na którą istotny wpływ ma organizacja procesu nauczania, przepisy ustawy – Karta Nauczyciela w odrębny sposób określają tryb udzielania nauczycielowi urlopu wychowawczego. Proponuje się, aby w odrębny sposób dla nauczycieli została również uregulowana kwestia obniżania wymiaru czasu pracy nauczyciela uprawnionego do urlopu wychowawczego. Szczególne regulacje pozwolą na uniknięcie sytuacji wnioskowania o obniżenie wymiaru zatrudnienia w różnych okresach roku szkolnego w szkołach feryjnych, co może rodzić problemy w organizacji nauczania, konieczność zatrudniania nowych nauczycieli, np. tylko na czas wystawienia ocen semestralnych”.
W przypadku gdy obydwoje rodzice lub opiekunowie dziecka są zatrudnieni, z przedmiotowego uprawnienia może korzystać jedno z nich (art. 67d ust. 4 Karty Nauczyciela).
Art. 67d ust. 5 Karty Nauczyciela wprowadza szczególne zastrzeżenie. Z przepisu tego wynika, iż skorzystanie z uprawnienia do obniżenia wymiaru zatrudnienia nie powoduje zmiany podstawy nawiązania stosunku pracy z nauczycielem. Oznacza to, iż złożenie np. przez nauczyciela mianowanego wniosku o obniżenie wymiaru zatrudnienia nie powoduje przekształcenia stosunku pracy, na podstawie którego jest on zatrudniony, w umowę o pracę.
Zwolnienie od pracy na opiekę nad dzieckiem do lat 14
Do 31 grudnia 2017 r. nauczyciele mogli korzystać z uprawnienia do zwolnienia od pracy w celu zapewnienia opieki nad dzieckiem na podstawie art. 188 k.p. w zw. z art. 91c ust. 1 Karty Nauczyciela. Wobec zastrzeżeń, jakie środowisko nauczycieli stawiało w stosunku do art. 188 k.p., ustawodawca zdecydował się na uregulowanie w Karcie Nauczyciela zasad korzystania ze zwolnienia od pracy w celu zapewnienia opieki nad dzieckiem do lat 14.
Zgodnie z dyspozycją nowego art. 67e. 1 Karty Nauczyciela nauczycielowi wychowującemu przynajmniej jedno dziecko w wieku do 14 lat przysługuje w ciągu roku kalendarzowego zwolnienie od pracy w wymiarze 2 dni, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia.
Przesłankę skorzystania ze zwolnienia stanowi posiadanie przez nauczyciela przynajmniej jednego dziecka w wieku do 14 lat. Liczba dzieci w tym wieku nie wpływa na wymiar zwolnienia. Z przepisu jednoznacznie bowiem wynika, iż bez względu na liczbę dzieci nauczyciel ma prawo do 2 dni zwolnienia.
Nauczyciel nie może korzystać ze zwolnienia w godzinach, tak jak zwykły pracownik. W uzasadnieniu projektu ustawy wskazano bowiem, iż: „Stosowanie powyższego rozwiązania do nauczycieli rodzi szereg trudności oraz może wiązać się z negatywnymi skutkami dla realizowanego przez nauczyciela procesu dydaktyczno-wychowawczego. Zgodnie z przepisami ustawy – Karta Nauczyciela rejestracji i rozliczeniu podlegają wyłącznie godziny tygodniowego obowiązkowego wymiaru zajęć (tzw. pensum), natomiast w ramach tygodniowego czasu pracy (do 40 godzin) nauczyciel jest zobowiązany do realizacji także zadań statutowych, doskonalenia się oraz przygotowania do zajęć. Po drugie, bywa, że korzystanie przez nauczyciela z jego uprawnienia rodzicielskiego uniemożliwia realizację podstawy programowej, gdyż np. nauczyciel może skorzystać z odbioru godzin przez 8 kolejnych poniedziałków, co powoduje, że lekcje w danej klasie mogą nie odbywać się przez dwa miesiące albo realizowane są wyłącznie w ramach doraźnych zastępstw, do których nie są wymagane kwalifikacje zastępującego nauczyciela zgodne z prowadzonymi zajęciami”.
Jeżeli oboje rodzice lub opiekunowie dziecka są zatrudnieni, z uprawnienia do zwolnienia od pracy w celu zapewnienia opieki dziecku do lat 14 może korzystać jedno z nich (art. 67e ust. 3 Karty Nauczyciela).
