Zgodnie z art. 29 ust. 5 ustawy o świadczeniach pieniężnych w razie choroby i macierzyństwa: „w przypadku rezygnacji przez ubezpieczoną – matkę dziecka, legitymującą się orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji, z pobierania zasiłku macierzyńskiego, po wykorzystaniu przez nią tego zasiłku za okres co najmniej 8 tygodni po porodzie, zasiłek macierzyński przysługuje ubezpieczonemu – ojcu dziecka albo ubezpieczonemu – innemu członkowi najbliższej rodziny, który uzyskał prawo do urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego albo urlopu rodzicielskiego lub przerwał działalność zarobkową w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem.”

Zatem, jeżeli kobieta niezdolna do samodzielnej egzystencji urodzi dziecko albo stanie się niezdolna już po jego urodzeniu, a każda z tych sytuacji nastąpi w trakcie ubezpieczenia chorobowego to będzie korzystała z zasiłku macierzyńskiego przez okres co najmniej 8 tygodni. Dopiero po upływie wskazanego okresu matka dziecka, która nie może samodzielnie sprawować opieki, może zrezygnować z pobierania zasiłku macierzyńskiego, a z tego uprawnienia będzie mógł korzystać ojciec bądź inna osoba. W okresie pobierania przez matkę zasiłku macierzyńskiego osoba sprawująca opiekę nad nowonarodzonym dzieckiem może korzystać z dodatkowego zasiłku opiekuńczego w wymiarze do 8 tygodni, jeżeli przerwie ona zatrudnienie lub inną działalność zarobkową w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem (art. 32a ust. 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych w razie choroby i macierzyństwa).

W przypadku gdy niezdolność do samodzielnej egzystencji matki dziecka powstanie po porodzie, po wykorzystaniu 8 tygodni zasiłku macierzyńskiego, prawo do zasiłku dla innych ubezpieczonych uprawnionych do jego wypłaty nastąpi od dnia następnego po dniu, w którym powstała niezdolność matki do samodzielnej egzystencji.

Natomiast w przypadku niemożności sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem przez matkę nieobjętą ubezpieczeniem albo nieposiadającą tytułu do objęcia takim ubezpieczeniem, legitymującą się orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji, zasiłek macierzyński przysługuje ubezpieczonemu – ojcu dziecka albo innemu ubezpieczonemu członkowi najbliższej rodziny, który uzyskał prawo do urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego albo urlopu rodzicielskiego lub przerwał działalność zarobkową w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, za okres przypadający po dniu zaistnienia tych okoliczności (art. 29 ust. 9 pkt 3 ustawy o świadczeniach pieniężnych w razie choroby i macierzyństwa). W takiej sytuacji matka dziecka nie będzie korzystała z zasiłku macierzyńskiego przez pierwsze 8 tygodni. 

W każdym przypadku dowodem niezbędnym do wypłaty zasiłku przez inną osobę jest orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji matki dziecka wydane przez lekarza orzecznika lub komisję lekarską ZUS, rzeczoznawcę KRUS lub orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu znacznym wydane przez zespół orzekania o niepełnosprawności. Trzeba bowiem pamiętać, że na równi z niezdolnością do samodzielnej egzystencji należy traktować orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu znacznym.