Prawo do ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop przysługuje pracownikowi, który nie wykorzystał w naturze urlopu wypoczynkowego w danym roku i urlopu zaległego, a doszło do rozwiązania z nim umowy o pracę. Roszczenie o wypłatę tego świadczenia powstaje w dniu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy.

Ustawodawca przewidział pewne wyjątki, które pozwalają pracodawcy zwolnić się od obowiązku wypłaty ekwiwalentu. Jeden z takich przypadków normuje art. 171 § 3 kodeksu pracy. Przewidziane w tym przepisie przesłanki to:

• zawarcie kolejnej umowy o pracę bezpośrednio po ustaniu poprzedniej umowy o pracę przez pracodawcę i pracownika,
• uzgodnienia stron stosunku pracy co do wykorzystania urlopu w okresie pozostawania w stosunku pracy na podstawie kolejnej umowy o pracę.

Jeżeli zaistnieją wskazane okoliczności, to dojdzie do najbardziej pożądanej sytuacji, czyli do udzielenia urlopu wypoczynkowego w naturze.

Zgodnie z dominującym w doktrynie poglądem, za umowę zawartą bezpośrednio po ustaniu wcześniejszego stosunku pracy uznaje się umowę, do której zawarcia dochodzi najpóźniej w dniu następującym po dniu rozwiązania lub wygaśnięcia poprzedniej umowy, nawet jeżeli przewiduje ona nawiązanie stosunku pracy w terminie późniejszym. Trzeba pamiętać, że postanowienie dotyczące wykorzystania urlopu przysługującego na podstawie poprzedniej umowy o pracę w ramach nowego stosunku pracy powinno znaleźć się w umowie o pracę albo w odrębnym porozumieniu.