Zasiłek macierzyński przysługuje ubezpieczonej, która w okresie ubezpieczenia chorobowego albo w okresie urlopu wychowawczego która urodzi dziecko. Zasiłek przysługuje zarówno ubezpieczonej jaki i ubezpieczonemu, którzy w okresie ubezpieczenia chorobowego albo w okresie urlopu wychowawczego przyjęli na wychowanie dziecko w wieku do 14 roku życia i wystąpili do sądu o jego przysposobienie albo przyjęli na wychowanie w ramach rodziny zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej, dziecko w wieku do 7 roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego – do 10 roku życia. Zasiłek wypłacany jest za okres udzielonego urlopu macierzyńskiego oraz urlopu rodzicielskiego.

Wysokość za każdy z wymienionych wyżej okresów jest różna i wynosi:

• 100% podstawy wymiaru zasiłku – za okres ustalony przepisami kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego oraz urlopu ojcowskiego;
• 70% podstawy wymiaru zasiłku – za okres ustalony przepisami kodeksu pracy jako okres urlopu rodzicielskiego;
• 81,5 % podstawy wymiaru zasiłku – za okresy urlopu macierzyńskiego albo urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego, pod warunkiem, że pracownica nie później niż w ciągu 21 dni po porodzie (albo po przyjęciu dziecka na wychowanie i wystąpieniu do sądu z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka lub po przyjęciu dziecka na wychowanie jako rodzina zastępcza), złoży wniosek o udzielenie po urlopie macierzyńskim albo urlopie na warunkach urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze.

Matka dziecka, która od razu złożyła wniosek o zasiłek macierzyński za okres urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego, może zrezygnować z urlopu rodzicielskiego. Jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę, to powraca ona do pracy zaraz po zakończonym urlopie macierzyńskim.

Jeżeli w opisanej sytuacji otrzymywała zasiłek macierzyński w wysokości 81,5% podstawy wymiaru, w przypadku rezygnacji z urlopu rodzicielskiego, to płatnik zasiłku jest obowiązany wypłacić wyrównanie zasiłku macierzyńskiego do 100% podstawy wymiaru.

Jak wynika z art. 31 ust. 4 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa w przypadku niewykorzystania w pierwszym roku życia dziecka ani jednego dnia zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego, przysługuje jednorazowe wyrównanie pobranego zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu macierzyńskiego do wysokości 100% podstawy wymiaru zasiłku. Jednorazowe wyrównanie zasiłku macierzyńskiego następuje na wniosek ubezpieczonego.