Ustawodawca przewidział w kodeksie pracy następujące kary porządkowe:

• kara upomnienia
• kara nagany
• kara pieniężna.

Katalog ten ma charakter zamknięty. Stosowanie kar spoza tego katalogu jest wykroczeniem przeciwko prawom pracownika, zgodnie z art. 281 pkt 4 kodeksu pracy.

Dopuszczalność zastosowania określonego rodzaju kary jest uzależniona od rodzaju naruszenia, którego dopuścił się pracownik.

Na podstawie art. 108 § 1 kodeksu pracy pracownik może otrzymać karę upomnienia lub karę nagany za nieprzestrzeganie:

• ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy,
• przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,
• przepisów przeciwpożarowych,
• przyjętego sposobu potwierdzania przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy.

Okoliczności, które uzasadniają zastosowanie kary pieniężnej zostały określone w art. 108 § 2 kodeksu pracy i są one następujące:

• nieprzestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,
• nieprzestrzeganie przepisów przeciwpożarowych,
• opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia,
• stawienie się do pracy w stanie nietrzeźwości,
• spożywanie alkoholu w miejscu pracy.

W razie zajścia któregokolwiek z powyżej wymienionych zdarzeń pracodawca nie ma obowiązku stosowania najbardziej dotkliwej kary dla pracownika, jaką jest kara pieniężna. Może ograniczyć się jedynie do kary upomnienia lub nagany. Trzeba pamiętać, że niedopuszczalne jest jednoczesne zastosowanie kary upomnienia lub nagany i kary pieniężnej.

Kara pieniężna za jedno przekroczenie, jak i za każdy dzień nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy, nie może być wyższa od jednodniowego wynagrodzenia pracownika. Jej łączna wysokość nie może przewyższać dziesiątej części wynagrodzenia przypadającego pracownikowi do wypłaty, już po dokonaniu potrąceń (art. 108 § 3 kodeksu pracy).

Kara nie może być zastosowana po upływie 2 tygodni od powzięcia wiadomości o naruszeniu obowiązku pracowniczego i po upływie 3 miesięcy od dopuszczenia się tego naruszenia.