Prawo Pracy
02.07.2023 r.
4 min

Czy w okresie zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy pracownik może wykorzystać urlop wypoczynkowy?

Ekspert PCKP

Skopiuj link
Prawo Pracy
02.07.2023r.
4 min

Zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy stanowi przejaw uprawnień kierowniczych pracodawcy. Dlatego też nie wymaga akceptacji pracownika w jakiejkolwiek formie. Pracodawca może bowiem stwierdzić, że wykonywanie pracy przez pracownika w okresie wypowiedzenia może narazić go na szkodę. W takiej sytuacji może skorzystać z regulacji zawartej w art. 362 kodeksu pracy.

Pracodawca może także zaordynować pracownikowi wykorzystanie urlopu wypoczynkowego w okresie wypowiedzenia. Co do zasady to pracownik jest dysponentem swojego prawa do urlopu. Natomiast zgodnie z art.  1671 „w okresie wypowiedzenia umowy o pracę pracownik jest obowiązany wykorzystać przysługujący mu urlop, jeżeli w tym okresie pracodawca udzieli mu urlopu. W takim przypadku wymiar udzielonego urlopu, z wyłączeniem urlopu zaległego, nie może przekraczać wymiaru wynikającego z przepisów art. 1551.”

„Ze zdania pierwszego tego artykułu wynika wprost, że udzielenie pracownikowi urlopu w okresie wypowiedzenia (zob. uw. 1-5 do art. 36) zależy tylko od pracodawcy. To jego uprawnienie jest niezależne od tego, kto złoży wypowiedzenie umowy o pracę oraz od długości okresu wypowiedzenia, a także od terminu wykorzystania urlopu przewidzianego w planie urlopów lub ustalonego przez pracodawcę po porozumieniu z pracownikiem (art. 163 k.p.). Potwierdził to SN w tezie I wyroku z 26.04.2011 r., II PK 302/10, OSNP 2012/17-18, poz. 215.” (K. Jaśkowski [w:] E. Maniewska, K. Jaśkowski, Kodeks pracy. Komentarz aktualizowany, LEX/el. 2023).

Pewne wątpliwości wywołuje to, czy z opisanych powyżej instytucji pracodawca może skorzystać w jednym czasie. Czy może zwolnić pracownika z obowiązku świadczenia pracy i w tym czasie nakazać mu wykorzystanie urlopu wypoczynkowego. W doktrynie i orzecznictwie dominuje pogląd, że obie te instytucje mają charakter konkurencyjny i to od pracodawcy zależy, z której z nich skorzysta. „Pracodawca według swojego uznania może zastosować w okresie wypowiedzenia art. 362 k.p. lub art. 1671 k.p. [kodeksu pracy].  Okres zwolnienia pracownika z obowiązku świadczenia pracy nie jest jednak równoznaczny jakościowo i pojęciowo z okresem wykorzystywania urlopu wypoczynkowego, w związku z czym pracodawca nie może w tym samym czasie zwolnić pracownika z obowiązku świadczenia pracy i nakazać mu wykorzystanie urlopu wypoczynkowego.”) M. Barański [w:] Kodeks pracy. Komentarz. Tom I. Art. 1-93, wyd. VI, red. K. W. Baran, Warszawa 2022).

„Nie można jednocześnie korzystać z urlopu wypoczynkowego i zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy. W tym zakresie Sąd Okręgowy ma rację. Nie jest jednak tak, że udzielenie urlopu wypoczynkowego (w ramach uprawnienia z art. 1671 k.p.) nie może być kwalifikowane jako jednoczesne przerwanie zwolnienia pracownika z obowiązku świadczenia pracy. Jeśli pracodawca w ramach uprawnień kierowniczych ma prawo zobowiązać zatrudnionego do świadczenia pracy, to tym bardziej może udzielić mu urlopu wypoczynkowego w ramach art. 1671 k.p. Zmiana sytuacji prawnej (w obrębie wytyczonym przez omawiane przepisy) pozostawiona została swobodnej decyzji pracodawcy. Zaakcentowanie jednej sytuacji (urlopu udzielonego na podstawie art. 1671 k.p.) niejako automatycznie sprawia, że nieaktualna pozostaje druga (zwolnienie z art. 362 k.p.). Ważne jest tylko to, czy wola pracodawcy została wyrażona w sposób zrozumiały dla pracownika i pozwalający na precyzyjne oddzielenie obu okresów (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 stycznia 2017 r., I PK 40/16, OSNP 2018 Nr 3, poz. 31).”( Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 września 2019 roku, sygn. akt III PK 96/18).