Umowa o pracę zawsze stanowi obowiązkowy tytuł do wszystkich ubezpieczeń społecznych. W przypadku zawarcia umowy zlecenie natomiast ubezpieczony może zdecydować, czy chce przystąpić do ubezpieczenia chorobowego, czy też nie. Jest ono bowiem dla niego dobrowolne. Jeśli ubezpieczony podlega ubezpieczeniu chorobowemu obowiązkowo, to prawo do zasiłku nabywa po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego. Jeśli natomiast jest ubezpieczony dobrowolnie – prawo do zasiłku nabywa po upływie 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego. Ustawodawca przewidział ponadto szereg wyjątków, kiedy ubezpieczonemu przysługuje prawo do zasiłku bez okresu wyczekiwania.
Pracownik może powrócić do pracy przed upływem okresu wskazanego w zwolnieniu lekarskim. Aby było to możliwe musi skonsultować się z lekarzem. Dopiero, gdy lekarz ustali, że pracownik odzyskał zdolność do wykonywania pracy ten będzie mógł stawić się w pracy. Nie może tego zrobić jedynie w oparciu o własne odczucia. Samowolny powrót do pracy, bez konsultacji medycznej może zostać bowiem oceniony jako niezgodne z celem wykorzystanie zwolnienia, powodujące pozbawienie ubezpieczonego prawa do świadczeń.
Warto również pamiętać, że jeżeli pracownik powraca do pracy po okresie krótszym niż 30 dni to przed nim, ani przed pracodawcą nie stoją dodatkowe obowiązki. Jeżeli jednak nieobecność w pracy z powodu niezdolności do pracy była dłuższa niż 30 dni to pracownik musi być poddany badaniom kontrolnym. Zgodnie z art. 229 § 2 kodeksu pracy pracownik podlega kontrolnym badaniom lekarskim w przypadku, gdy jego niezdolność do pracy z powodu choroby trwała dłużej niż 30 dni. Celem badania jest ustalenie zdolności pracownika do wykonywania pracy na dotychczasowym stanowisku.