Zgodnie z Konstytucją RP pracownicy mają prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. W celu realizacji tego prawa, ustawodawca nałożył na pracodawcę określone zadania. Do obowiązków pracodawcy należy kierowanie pracowników na badania profilaktyczne, przeciwdziałanie chorobom zawodowym oraz zapewnianie profilaktycznych posiłków i napojów. Dodatkowo pracodawca powinien dokonywać analizy ryzyka zawodowego oraz przeprowadzać szkolenia bhp.

Pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku w warunkach pracy opisanych w skierowaniu na badania lekarskie (art. 229 § 4 Kodeksu pracy). Badania profilaktyczne mają na celu wykluczenie wykonywania pracy nieodpowiedniej ze względów zdrowotnych. Wśród badań profilaktycznych należy wymienić badania wstępne, okresowe i kontrolne.

Dodatkowo pracodawca ma obowiązek przeprowadzenia i udokumentowania oceny ryzyka zawodowego na poszczególnych stanowiskach pracy. Jej celem jest określenie zagrożeń występujących w środowisku pracy, które mogą wywołać uraz lub pogorszenie stanu zdrowia pracownika, możliwości usunięcia lub zminimalizowania tych zagrożeń, a jeżeli nie jest to możliwe, to wskazanie środków ochronnych właściwych w celu ograniczenia ryzyka związanego z zagrożeniami. Pracodawca ma obowiązek zapoznać pracownika z oceną ryzyka zawodowego na danym stanowisku przed rozpoczęciem pracy, a w razie potrzeby przekazać mu również środki ochrony indywidualnej.

Kolejnym elementem zaliczanym do profilaktycznej ochrony zdrowia pracowników jest obowiązek przeprowadzania szkoleń z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy. Co do zasady, zgodnie z art. 94 pkt 4 i art. 237³ Kodeksu pracy, pracodawca jest zobowiązany zapewnić przeszkolenie pracownika w zakresie bhp przed dopuszczeniem go do pracy, a także przeprowadzać okresowe szkolenia w tym zakresie. Takie szkolenia odbywają się w czasie pracy i na koszt pracodawcy. Wśród nich należy wyróżnić:

• szkolenie wstępne: instruktaż ogólny, instruktaż stanowiskowy,
• szkolenia okresowe.