Zwolnienie z obowiązku odbycia pierwszego szkolenia okresowego bhp

Przepis § 14 ust. 2 rozporządzenia z dnia 27.07.2004 r. Ministra Gospodarki i Pracy w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. Nr 180, poz. 1860 ze zm.) – dalej: „rozporządzenie”, wymienia osoby objęte obowiązkiem odbycia szkolenia okresowego, dzieląc je na następujące grupy:

1. pracodawcy oraz inne osoby kierujące pracownikami, w szczególności kierownicy, mistrzowie i brygadziści; 
2. pracownicy zatrudnieni na stanowiskach robotniczych; 
3. pracownicy inżynieryjno-techniczni, w tym projektanci, konstruktorzy maszyn i innych urządzeń technicznych, technolodzy i organizatorzy produkcji; 
4. pracownicy służby bhp i inne osoby wykonujące zadania tej służby; 
5. pracownicy administracyjno-biurowi i inni niewymienieni w pkt 1-4, których charakter pracy wiąże się z narażeniem na czynniki szkodliwe dla zdrowia, uciążliwe lub niebezpieczne albo z odpowiedzialnością w zakresie bhp).

Szkolenie okresowe pracowników zatrudnionych na stanowiskach robotniczych przeprowadza się w formie instruktażu, nie rzadziej niż raz na 3 lata, a na stanowiskach, na których są wykonywane prace szczególnie niebezpieczne, nie rzadziej niż raz w roku.

Natomiast szkolenie okresowe pozostałych grup wymienionych w pkt 1 i 3-5 powinno być przeprowadzane w formie kursu, seminarium lub samokształcenia kierowanego nie rzadziej niż raz na 5 lat, a w przypadku pracowników administracyjno-biurowych nie rzadziej niż raz na 6 lat.

Przy czym, pierwsze szkolenie okresowe osób zatrudnionych na stanowiskach wymienionych w pkt 1 przeprowadza się w okresie do 6 miesięcy od rozpoczęcia pracy na tych stanowiskach, natomiast osób zatrudnionych na stanowiskach wymienionych w pkt 2-5 – w okresie do 12 miesięcy od rozpoczęcia pracy na tych stanowiskach.

Z obowiązku odbycia pierwszego szkolenia okresowego zwolnione są osoby, które:

1) przedłożą aktualne zaświadczenie o odbyciu u innego pracodawcy wymaganego szkolenia okresowego, które miało miejsce nie dalej niż 6 bądź 12 miesięcy temu, w zależności od stanowiska, które dana osoba obecnie zajmuje (np. w sytuacji, gdy pracownik jest jednocześnie zatrudniony u innego pracodawcy);

2) odbyły w tych okresach (6 bądź 12 miesięcy temu) szkolenie okresowe wymagane dla osoby zatrudnionej na stanowisku należącym do innej grupy stanowisk (z reguły będzie to stanowisko wyższe od obecnie zajmowanego), jeżeli jego program uwzględnia zakres tematyczny wymagany programem szkolenia okresowego obowiązującego na nowym stanowisku pracy (zob. § 15 rozporządzenia).

Ramowe programy szkoleń okresowych dla poszczególnych grup ujętych w § 14 ust. 2 rozporządzenia znajdują się w Załączniku nr 1 do rozporządzenia.

Za równoznaczne z odbyciem szkolenia okresowego uznawane jest również ukończenie we wspomnianych okresach (6 bądź 12 miesięcy temu) innego szkolenia niż szkolenie okresowe, dokształcania lub doskonalenia zawodowego związanego z nauką zawodu, przyuczeniem do zawodu albo podnoszeniem kwalifikacji zawodowych, jeżeli jego program uwzględniał zakres tematyczny szkolenia okresowego przewidziany dla danego stanowiska pracy (zob. § 17 rozporządzenia).

W praktyce, tego typu formą kształcenia niebędącego szkoleniem okresowym, której odbycie zwalnia z obowiązku uczestnictwa na pierwszym szkoleniu okresowym najczęściej będą studia podyplomowe z zakresu bhp. Z reguły program tego typu studiów jest na tyle rozbudowany, że obejmuje swym zakresem wszystkie kwestie przewidziane do omówienia w trakcie szkolenia okresowego adresowanego dla każdej z grup wymienionych w § 14 ust. 2 rozporządzenia.

Kwestia ewentualnego zwolnienia z odbycia szkolenia okresowego, w związku z ukończeniem studiów podyplomowych, uzależniona będzie od daty ich zakończenia oraz daty podjęcia pracy na danym stanowisku. Jeżeli data ukończenia studiów podyplomowych przypada odpowiednio w okresie pierwszych 6 (stanowisko robotnicze) lub 12 (uczestnicy szkolenia wymienieni w pkt 1 i 3-5) miesięcy od podjęcia pracy na danym stanowisku, a program studiów rzeczywiście uwzględniał całą problematykę szkolenia okresowego dla tego stanowiska, wówczas pracodawca nie będzie zobligowany kierować takiego pracownika na pierwsze szkolenie okresowe.